2023
Актуальныя праблемы сучаснай славістыкі: гадзіна, прастора, інфармацыйныя тэхналогіі: зб. навук. арт. / Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ., Ін-т мовазнаўства імя Якуба Коласа; рэдкал.: В. П. Русак, В. А. Мандзік. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 341 с.
ISBN 978-985-08-3017-3.
Змешчаныя ў зборніку навуковыя артыкулы даюць комплекснае ўяўленне пра асноўныя кірункі, здабыткі, праблемы сучаснай і старажытнай беларускай мовы, метадалагічныя пошукі ў галіне славянскай філалогіі.
Прызначаны для лінгвістаў, літаратуразнаўцаў і ўсіх, хто цікавіцца гісторыяй і сучасным станам славянскіх моў і дыялектаў, іх роллю і месцам сярод моў і культур свету.
Алексяевіч, Г. В. Усходне- і заходнеславянскае моўнае ўзаемадзеянне ў XIV–XVII стст. / Г. В. Алексяевіч; навук. рэд. М. П. Антропаў. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 281 с.
ISBN 978-985-08-3041-8.
У манаграфіі даследуецца праблема сходне- і заходнеславянскіх моўных кантактаў, у прыватнасці ўплыў чэшскай мовы на старабеларускую, стараўкраінскую і старарускую мовы. Па выніках гісторыка-этымалагічнага аналізу было ўсталявана звыш 180 запазычанняў чэшскага і чэшска-польскага паходжання ва ўсходніх славянскіх мовах XIV–XVII стст. Іх пранікненне абумоўлена пашырэннем чэшскай літаратурна-пісьмовай традыцыі сярод іншых заходнеславянскіх народаў у XIV–XVI стст. Польская мова часта выступала ў ролі пасрэдніка, праз якую ўсходнеславянскімі мовамі запазычваліся чэшскія словы. Разам з тым існавалі прамыя шляхі пранікнення багемізмаў, перадусім у старабеларускую і стараўкраінскую мову.
Адрасуецца славістам, гэтымолагам, гісторыкам мовы і спецыялістам па міжславянскіх моўных сувязях.
Арабскія, персідскія і турэцкія рукапісы ў дзяржаўных сховішчах Беларусі = Арабскія, персідскія і турэцкія рукапісы ў дзяржаўных кнігазборах Беларусі: каталог / склад.: Л. І. Станкевіч, М. В. Тарэлка; навук. рэд.: Д. Э. Сяўрук, І. А. Сынкова. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 181 с.: іл.
ISBN 978-985-08-3006-7.
Каталог змяшчае апісанне ўсіх вядомых на сёння арабскіх, персідскіх і турэцкіх рукапісаў, якія захоўваюцца ў Нацыянальнай бібліятэцы Беларусі, Гомельскай універсальнай абласной бібліятэцы, Гродзенскім дзяржаўным музеі гісторыі рэлігіі, Цэнтральнай навуковай бібліятэцы імя Якуба Коласа НАН Беларусі. Агульная колькасць манускрыптаў складае 38 адзінак захоўвання, якія датуюцца XIV — пачаткам XX ст.
Адрасуецца спецыялістам па ўсходніх мовах (арабістам, іраністам, цюрколагам), усходазнаўцам-гісторыкам і ўсім, хто займаецца вывучэннем і праблемамі захавання рукапіснай спадчыны мусульманскага Усходу.
Архітэктурная спадчына І. Г. Лангбарда і сучаснасць: зборнік дакладаў міжнароднай навуковай канферэнцыі, прысвечанай 140-годдзю з дня нараджэння І. Г. Лангбарда (Мінск, 6 кастрычніка 2022 г.) / склад.: А. С. Шамрук, І. І. Балуненка. – Мінск: Каўчэг, 2023. – 188 с. : глей.
Праблемнае поле артыкулаў, якія ўвайшлі ў зборнік, ахоплівае шырокае кола пытанняў, звязаных з творчай біяграфіяй і архітэктурнай спадчынай І. Г. Лангбарда, з захаваннем і мадэрнізацыяй помнікаў архітэктуры і горадабудаўнічых ансамбляў ХХ стагоддзя, асаблівасцямі мастацка-стылявой карціны архітэктуры мінулага стагоддзя.
Бахановіч, Н. Л. Мастацкі вобраз Бацькаўшчыны ў літаратуры Беларусі ХІХ стагоддзя / М. Л. Бахановіч, М. П. Варабей, А. В. Трафімчык; навук. рэд. І. В. Саверчанка; Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ., Інт літаратуразнаўства імя Янкі Купалы. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 245 с.
ISBN 978-985-08-2980-1.
У манаграфіі разглядаецца рэалізацыя вобразу Бацькаўшчыны ў творчасці пісьменнікаў ХІХ ст. На прыкладах тэкстаў адзначанага перыяду прасочваецца ўвасабленне патрыятычных ідэй пісьменнікамі, якія родам з тэрыторыі Беларусі. Аналізуецца мастацкая аснова, гістарычны фон і кантэкст, жанраватэматычныя своеасаблівасці твораў Уладзіслава Сыракомлі, Яна Баршчэўскага, Войслава Савіч-Заблоцкага, Адама Плуга, Артура Бартэльса і інш.
Адрасуецца літаратуразнаўцам, гісторыкам, архівістам, студэнтам гуманітарных спецыяльнасцей, а таксама шырокаму колу чытачоў.
Беларуская літаратура ХХ–ХХІ стст.: рэцэпцыя глабальнага і прэзентацыя самабытнага / З. У. Драздова [і інш.]; навук. рэд. А. А. Манкевіч; Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ., Інт літаратуразнаўства імя Я. Купалы. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 413 с.
ISBN 978-985-08-2956-6.
Праблема рэцэпцыі глабальнага і прэзентацыі самабытнага даследуецца з улікам апошніх дасягненняў гісторыкатэарэтычнай думкі на прыкладзе творчасці беларускіх празаікаў, паэтаў і драматургаў. Разглядаецца рэцэпцыя беларускай літаратурнай класікі пачатку ХХ стагоддзя ў Італіі. Працягваюцца і істотна ўзбагачаюцца традыцыі нацыянальнага літаратуразнаўства, больш глыбока раскрываецца сутнасць разглядаемай праблемы, асэнсоўваюцца роля, значэнне і месца спадчыны беларускіх пісьменнікаў у нацыянальнай і сусветнай літаратурах на якасна новым узроўні.
Манаграфія будзе запатрабавана навуковымі і навуковапедагагічнымі ўстановамі пры разпрацоўцы курсаў і спецсемінараў па гісторыі беларускай літаратуры ХХ ст., а таксама шырокім колам чытачоў, усімі, хто цікавіцца роднай літаратурай.
Беларуская літаратура на сучасным этапе: аўтар, герой, чытач: зб. навук. арт.: ды 85-годдзя з дня нарадж. акад. У. В. Гніламедава / НАН Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ., Ін-т літаратуразнаўства імя Янкі Купалы; уклад. К. В. Часнакова; навук. рэд. М. У. Мікуліч. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 288 с., [7] арк. глей.
ISBN 978-985-08-3072-2.
Зборнік навуковых артыкулаў падрыхтаваны па выніках правядзення Міжнароднай навуковай канферэнцыі “Беларуская літаратура на сучасным этапе: аўтар, герой, чытач (да 85-годдзя з дня нараджэння акадэміка У. В. Гніламедава)”, якая адбылася 21–22 снежня 2022 г. у Цэнтры даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. У працах асэнсоўваюцца праблемна-тэматычны змест і мастацка-вобразная парадыгма сучаснага беларускага літаратурнага працэсу, выяўляюцца яго вядучыя тэндэнцыі і вызначальныя чыннікі. Мастацкія творы разглядаюцца ў святле суадносін і ўзаемадзеяння ідэйнага і эстэтычнага зместу, формы, паэтыкі і стылю. Прадметам аналізу шматлікіх аўтараў з'яўляюцца навуковыя набыткі акадэміка У. В. Гніламедава як літаратуразнаўцы і крытыка, а таксама яго раманная творчасць.
Выданне адрасавана літаратуразнаўцам, выкладчыкам ВНУ і студэнтам, настаўнікам і бібліятэкарам, усім, хто цікавіцца нацыянальным літаратурным працэсам.
Беларуская этнаграфія, этналогія і антрапалогія: зб. навук. арт. / ўклад. А. У. Гурко; Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ. - Мінск: Беларус. навука, 2023. - Вып. 2. - 349 с.
Другі выпуск навуковага перыядычнага выдання прысвечаны актуальным пытанням этнаграфіі, этналогіі і антрапалогіі. У зборніку прадстаўлены пытанні гісторыі этнаграфічных і этналагічных даследаванняў у Беларусі; праблемы матэрыяльнай, духоўнай і сацыяльнай культуры насельніцтва Беларусі і беларускай дыяспары; асаблівасці абрадавай культуры насельніцтва Беларусі і іншых краін, этнаканфесійныя працэсы і культура этнічных суполак на тэрыторыі Беларусі. Асобныя рубрыкі прысвечаны разгляду пытанняў памежных дысцыплін – этнасацыялогіі, этнаэкалогіі і фізічнай антрапалогіі. Таксама змешчаны артыкулы, прысвечаныя юбілеям навукоўцаў. Разлічаны на этнографаў, этнолагаў, антраполагаў, гісторыкаў, краязнаўцаў, выкладчыкаў, аспірантаў, магістрантаў, студэнтаў.
Быкаў, Васіль. Творы /Васіль Быкаў; навуковы рэд. І. В. Саверчанка [уклад., камент. М. А. Курыпка]. - Мінск : Мастацкая літаратура, 2023. - 652, [3] с. — (Залатая калекцыя беларускай літаратуры: у 50 т. / Інстытут літаратуразнаўства імя Я. Купалы Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі ; рэдкал.: І. В. Саверчанка [і інш.] ; т. 27).
ISBN 978-985-02-2060-8.
У 27-м томе серыі «Залатая калекцыя беларускай літаратуры» ўвайшлі самыя знакамітыя аповесці народнага пісьменніка Беларусі Васіля Быкава (1924-2003) Жураўліны крык, Альпійская балада, Сотнікаў », якія даўно сталі класікай беларускай літаратуры.
Вайна - трагедыя і памяць народа.Расказваюць сведкі падзей : зб. дыялект. тэкстаў / Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ., Ін-т мовазнаўства імя Якуба Коласа ; уклад.: В. М. Курцова, Л. П. Кунцэвіч, Т. М. Трухан ; навук. рэд. В. М. Курцова. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 519 с.
ISBN 978-985-08-.
Кніга ўключае як арыгінальныя матэрыялы, так і друкаваныя ў розных хрэстаматыйных выданнях па беларускай дыялекталогіі. Тексты аб'ядноўваюць запісы дыялектнага маўлення, якія рабіліся з сярэдзіны і на працягу ХХ ст., а таксама на пачатку ХХІ ст. Усе яны тэматычна аднастайныя: у іх узнаўляюцца падзеі Вялікай Айчыннай вайны. Гэта гісторыі-ўспаміны ў расказах жывых сведак мінулага, якое сёння стала нявыдуманай гістарычнай памяццю пра яго.
Выданне будзе карысным шырокаму колу лінгвістаў, даследчыкам гісторыі, настаўнікам, краязнаўцам, а таксама ўсім, хто цікавіцца гісторыяй сваёй зямлі, лёсам людзей, якія былі відавочцамі розных падзей, прайшлі праз цяжкія жыццёвыя выпрабаванні.
Валодзіна, Т. В. Нямецкія лекавыя замовы: групы, матывы, беларускія паралелі / Т. В. Валодзіна. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 344 с.
ISBN 978-985-08-3025-8.
У кнізе прадстаўлены агляд лекавай нямецкамоўнай замоўна-заклінальнай традыцыі ў яе асноўных тэматычных і вобразных рашэннях. Даследаванне нямецкіх вербальна-магічных практык дазваляе зазірнуць у глыбіні вякоў і пабачыць гісторыю ўзнікнення і распаўсюджання асобных замоўных сюжэтаў і матываў, вядомых і беларусам. Супастаўляльныя штудыі выяўляюць квоту заходне-еўрапейскага ў беларускіх замовах. За кароткімі замоўнымі тэкстамі перад чытачом адкрываецца багаты светапоглядны падмурак з яго шчыльным і арганічным перапляценнем архаічнай міфалагічнай і хрысціянскай плыняў, а таксама праходзіць штодзённае чалавечае жыццё ва ўсім багацці яго праяў і крызісных станаў, за якімі – жывы чалавек з яго болем недахопамі.
Разлічана на фалькларыстаў, этнолагаў, этналінгвістаў, усіх, каму цікавая традыцыйная культура беларусаў у шырокім еўрапейскім кантэксце.
Броўка, П. Выбраныя творы / Пятрусь Броўка, Пятро Глебка ; [навукавы рэд. Я. А. Гарадніцкі; уклад., пасляслоўе, камент. Ю. А. Масарэнка]. - Мінск : Мастацкая літаратура, 2023. - 662, [1] с. — (Залатая калекцыя беларускай літаратуры: у 50 т. / Інстытут літаратуразнаўства імя Я. Купалы Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі ; рэдкал.: І. В. Саверчанка [і інш.] ; т. 25).
ISBN 978-985-02-2179-7
У чарговы, 25-ы, той серыі «Залатая калекцыя беларускай літаратуры» ўвайшлі выбраныя творы двух выдатных паэтаў ХХ стагоддзя – вершы і паэмы Петруся Броўкі (1905 – 1980) і Пятра Глебкі (1905 – 1969). Прадстаўленыя тэксты даюць дастаткова выразнае ўяўленне пра станаўленне, развіццё і адметнасць іх творчых індывідуальнасцей.
Выганная, Л. Ц. Фанетыка роднага слова: выбраныя працы / Л. Ц. выганнай; уклад.: В. П. Русак [і інш.]; Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ., Ін-т мовазнаўства імя Якуба Коласа. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 393 с.
ISBN 978-985-08-2995-5.
У зборніку змешчаны выбраныя працы доктара філалагічных навук Л. Ц. Выгоннай па актуальных праблемах фанетыкі, фаналогіі, інтанацыі і націску ў сучаснай беларускай літаратурнай мове, разглядаюцца пытанні перадачы гукавога строю мовы сродкамі арфаграфіі і пунктуацыі. Матэрыялы зборніка знойдуць прымяненне пры асвятленні пытанняў станаўлення і развіцця беларускай мовы, пры стварэнні абагульняльных работ па фанетыцы і фаналогіі беларускай літаратурнай мовы, у выкладчыцкай практыцы.
Адрасуецца мовазнаўцам, выкладчыкам, аспірантам, магістрантам, студэнтам, школьным настаўнікам.
Вялікі пясняр беларускага народа Якуб Колас – адзін са стваральнікаў сучаснай беларускай літаратурнай мовы: зб. навук. арт. / Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ., Ін-т мовазнаўства імя Якуба Коласа. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 340 с.: іл.
борнік навуковых артыкулаў прысвечаны 140-годдзю з дня нараджэння Якуба Коласа. Разглядаюцца пытанні, звязаныя з фарміраваннем нацыянальнай самасвядомасці беларусаў, развіццём жанравых форм, кадыфікацыяй сучаснай беларускай літаратурнай мовы, выкарыстаннем інфармацыйных тэхналогій у лінгвістычнай практыцы.
Будзе карысным для лінгвістаў, даследчыкаў, выкладчыкаў, настаўнікаў, студэнтаў і аспірантаў, а таксама для шырокага кола чытачоў, якія цікавяцца пытаннямі коласазнаўства.
Грунтоў, С. У. Забытая экспедыцыя 1923 года: ля вытокаў акадэмічнай этнаграфіі ў Беларусі: альбом-манаграфія / Сяргей Грунтоў, Яніна Грыневіч, Надзея Саўчанка. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 216 с.
ISBN 978-985-08-3074-6.
Кніга прысвечана вывучэнню гісторыі падрыхтоўкі і правядзення этнаграфічнай экспедыцыі 1923 года, якая была арганізавана сумесна Інбелкультам і Галоўархівам. Сабраныя ёю экспанаты былі прадстаўлены ў беларускім павільёне Першай Усесаюзнай сельскагаспадарчай і кустарна-прамысловай выставы ў Маскве, а пасля сталі асновай этнаграфічнай экспазіцыі Беларускага дзяржаўнага музея. Аснову выдання складаюць 59 фотаздымкаў экспедыцыі, якія захоўваюцца ў фондах Нацыянальнага гістарычнага музея Рэспублікі Беларусь. Цалкам яны публікуюцца ўпершыню, ды кожнага складзены разгорнуты каментар. У кнізе прадстаўлены гісторыя арганізацыі і правядзення экспедыцыі, працэс падрыхтоўкі да Усесаюзнай выставы і праца яе беларускага павільёна. Акрамя таго, прадстаўлены біяграфічныя нарысы ўдзельнікаў экспедыцыі М. Мялешкі, А. Шлюбскага, М. Азбукіна і Л. Дашкевіча і агляд развіцця беларускай савецкай этнаграфіі і фалькларыстыкі ў 1920-я – пачатку 1930-х гг. Выданне падрыхтавана пераважна на матэрыялах фондаў Нацыянальнага архіва Рэспублікі Беларусь і па публікацыях у перыядычным друку таго часу. Кніга падрыхтавана да 100-годдзя правядзення экспедыцыі.
Альбом-манаграфія будзе цікавая этнолагам, гісторыкам, мастацтвазнаўцам, краязнаўцам, а таксама шырокаму колу чытачоў, якія цікавяцца беларускай гісторыяй і культурай.
Грунтоў, С. У. Фатаграфія і культура памяці ў беларусаў у другой палове ХІХ – пачатку ХХІ ст. / С. У. Грунтоў. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 189 с.: іл.
ISBN 978-985-08-2979-5.
У манаграфіі прасочваюцца і аналізуюцца сувязі паміж фатаграфіяй і культурай захавання і трансляцыі памяці ў беларусаў. Фотапартрэты і сямейныя фатаграфіі разглядаюцца праз прызму сучасных гуманітарных тэорый памяці. Асаблівая ўвага надаецца вывучэнню фотаздымкаў у вясковых інтэр'ерах. У кнізе прадстаўлены ўсе асноўныя перыяды з'яўлення, росквіту і заняпаду традыцыі пахавальнай фатаграфіі ў беларусаў; рэканструяваны раннія этапы гісторыі надмагільнай фатаграфіі і прасочаны асноўныя тэндэнцыі яе развіцця на сучасным этапе; выкарыстаны шырокія візуальныя крыніцы са збораў беларускіх музеяў, прыватных калекцый, а таксама сабраных аўтарам палявых этнаграфічных матэрыялаў.
Прызначаецца этнолагам, гісторыкам, мастацтвазнаўцам, краязнаўцам і аматарам генеалогіі, а таксама шырокаму колу чытачоў, якія разумеюць каштоўнасць уласных збораў сямейных фотаздымкаў.
Духоўна-культурная спадчына Гарадоцкага краю: з электронным дадаткам / уклад.: Т. К. Цяпкова, Г. І. Цяпкова; падрыхт. аўдыядыска І. А. Васільевай. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 484 с.: іл. + 1 электрон. апт. дыск (CD=ROM). – (Фальклор нашага краю).
ISBN 978-985-08-3002-9.
У кнізе змешчаныя фальклорна-этнаграфічныя матэрыялы, сабраныя ў Гарадоцкім раёне Віцебскай вобласці ў другой палове ХХ – пачатку ХХI ст. Яны ахопліваюць усё багацце традыцыйнай культуры Гарадоцкага краю: каляндарную і сямейную абраднасць, пазаабрадавую лірыку, замоўныя практыкі, вусныя апавяданні і інш.
Адрасуецца фалькларыстам, этнографам, дыялектолагам, краязнаўцам, сацыялогам, філосафам, работнікам устаноў культуры і агульнаадукацыйнай сферы, а таксама шырокаму колу чытачоў, якія цікавяцца народнымі традыцыямі.
Да кнігі дадаецца кампакт-дыск, на якім змешчаныя ў зборніку песні прадстаўлены ў жывым гучанні.
Жыццёвы лёс Браніслава Тарашкевіча (1892–1938) / Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ., Ін-т мовазнаўства імя Якуба Коласа; уклад.: Л. А. Ліхадзіеўская, В. П. Русак, В. Л. Татур; навук. рэд. В. П. Русак. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 330 с.: іл.
ISBN 978-985-08-3015-9.
Выданне прысвечана акадэміку Б. А. Тарашкевічу – найбуйнейшаму беларускаму лінгвісту, мовазнаўцу, перакладчыку і грамадскаму дзяячу першай паловы XX ст., які ўвайшоў у гісторыю сучаснага беларускага мовазнаўства. сістэмы арфаграфічных норм сучаснай беларускай літаратурнай мовы. Выданне дапоўнена архіўнымі дакументамі, большасць з якіх друкуецца ўпершыню.
Адрасуецца лінгвістам, выкладчыкам, вучням, аспірантам, а таксама шырокаму колу чытачоў, якія цікавяцца пытаннямі мовазнаўства і яго гісторыяй.
Квілінкова, А. М. Гагаузы ў Малдове і Беларусі: грані ідэнтычнасці і стратэгія самазахавання / К. Н. Квілінкова. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 383 с.
ISBN 978-985-08-2958-0.
Сапраўдная манаграфія прысвечана вывучэнню феномену гагаузскага этнасу. Яна з'яўляецца першым трансдысцыплінарным даследаваннем, у якім гагаузская этнічная група аналізуецца на аснове падыходаў, методык і матэрыялаў, якія выкарыстоўваюцца ў этналогіі, сацыялогіі і паліталогіі. Разглядаюцца вектары знешнепалітычнай стратэгіі Гагаузіі і культурна-цывілізацыйныя арыенціры, а таксама спосабы захавання культурнай спадчыны. У дадзенай працы ўпершыню ў беларускай этналогіі і ў гагаўзазнаўстве даследуюцца гагаузы Беларусі. На аснове шырокага палявога матэрыялу паказаны ўласцівы гагаўзам досвед адаптацыі. Адзначаецца ўклад, які ўносяць гагаузы ў сацыяльна-эканамічнае развіццё Беларусі.
Кніга разлічана на этнолагаў, гісторыкаў, сацыёлагаў і палітолагаў, а таксама на шырокае кола чытачоў.
Легенды і паданні зямлі Беларускай. Чаму каты з мышамі не сябруюць : легенды пра жывёл : для сярэд. і старэйш. шк. узросце / склад. : А. М. Баганёва, Т.У. Валодзіна; маст. М. А. Сурмачэўскі. - Мінск: Беларусь, 2023. - 47 с. : іл. — (Легенды і паданні зямлі беларускай)
ISBN 978-985-01-1676-5.
У кнізе серыі “Легенды і паданні зямлі беларускай” сабраны народныя легенды, якія апавядаюць пра ўзнікненне асобных жывёл (мядзведзя, воўка, казы, вожыка і іншых), а таксама тлумачаць тыя ці іншыя асаблівасці іх паводзін і знешняга выгляду – чаму у зайца хвост кароткі. Тексты адаптаваны для сучаснага чытача ў адпаведнасці з нормамі беларускай літаратурнай мовы, але выкладзены з захаваннем іх адметнага размоўнага стылю.
Выданне будзе цікавым усім, хто неабыякавы да фальклорнай спадчыны Беларусі.
Лакотка, А. І. У славу які даў нам святло: альбом акварэляў / А. І. Лакотка. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 143 с.: іл.
ISBN 978-985-08-3007-4.
У альбоме прадстаўлены акварэлі помнікаў манументальнай архітэктуры Беларусі і еўрапейскіх краін, выкананыя аўтарам па матэрыялах экспедыцый і паездак у 1980–2000-я гады.
Адрасаваны шырокаму колу чытачоў, якія цікавяцца гісторыка-культурнай спадчынай і выяўленчым мастацтвам.
Лакотка, А. І. Гісторыя фарміравання і сучаснае аблічча беларускай вёскі / А. І. Лакотка, І. Г. Малкаў, І. І. Малкаў; Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, яз. і літ. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 255 с.: іл.
ISBN 978-985-08-2974-0.
У манаграфіі разгледжана гісторыя фарміравання беларускай вёскі з пачатку ХХ ст. і да нашых дзён. Паказаны шлях станаўлення архітэктурна-планіровачных рашэнняў сельскіх паселішчаў рэспублікі. Асаблівы акцэнт зроблены на архітэктуры аграгарадкоў, якія з'яўляюцца цяпер асноўным тыпам сельскіх населеных пунктаў, асветлены пытанні архітэктурнага фарміравання іх селіцебных і вытворчых зон. Шырока прадстаўлены ілюстрацыйны матэрыял, які дае поўнае ўяўленне аб архітэктуры сучасных вёсак Беларусі.
Адрасуецца архітэктарам, праекціроўшчыкам, выкладчыкам і студэнтам навучальных устаноў архітэктурнага профілю, а таксама ўсім, хто цікавіцца гісторыяй фарміравання архітэктуры беларускай вёскі.
Любаншчына на гісторыка-культурнай карце Беларусі: зб. навук. арт. / Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культ., мовы і літ-ры, Ін-т мовазнаўства імя Якуба Коласа; навук. рэд.: І. Л. Капылоў, Т. М. Дамашэвіч; адк. рэд.: В. У. Міцкевіч, Ю. В. Маліцкі. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 424 с.
ISBN 978-985-08-3019-7.
У зборнік уключаны артыкулы, у аснову якіх кладзены рэгіянальны матэрыял, дзе асвятляюцца актуальныя пытанні ў галіне мовазнаўства, літаратуразнаўства, гісторыі і культурнай жыцця Любаншчыны.
Разлічаны на шырокі кола чытачоў.
Мдзівані, Т. Г. Музычная культура Гомеля канца XVIII – пачатку XXI ст. / Т. Г. Мдзівані, А. П. Курцёнак; Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, яз. і літ., Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору ім. К. Крапівы; навук. рэд. А. І. Лакотка. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 209 с.: іл.
ISBN 978-985-08-3069-2.
выданні даследуецца музычная культура Гомеля ва ўсіх сферах сваёй праявы – музычнай адукацыі, кампазітарскай творчасці, канцэртнай практыкі, мастацкай крытыкі і асветніцкай дзейнасці, а таксама на ўсіх этапах яе гістарычнага развіцця. Упершыню музычны соцыум Гомеля разгледжаны як цэласны шматаспектны феномен, неад'емная частка нацыянальнай музычнай культуры, якая ўтварае кантэкст да расійскай і заходнееўрапейскай мастацкай спадчыны.
Адрасуецца музыкам-прафесіяналам і аматарам музыкі.
Мележ, І. П. Творы / Іван Мележ; навуковы рэд. І. В. Саверчанка [уклад., камент. Я. Гарадніцкага]. - Мінск : Мастацкая літаратура, 2023. - 532, [2] с. — (Залатая калекцыя беларускай літаратуры: у 50 т. / Інстытут літаратуразнаўства імя Я. Купалы Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі ; рэдкал.: І. В. Саверчанка [і інш.] ; т. 26).
ISBN 978-985-02-2202-2.
У 26-й тым серыі “Залатая калекцыя беларускай літаратуры” ўвайшлі самыя знакамітыя раман народнага пісьменніка Беларусі Івана Мележа (1921-1976) “Людзі на балоце”, аповесць “Дом пад сонцам”, а таксама шэраг апавяданняў.
Мяшкоў, Р. В. Святочныя традыцыі яўрэяў Беларусі ў другой палове XX – пачатку XXI стагоддзя / Р. В. Мяшкоў. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 175 с.: іл. – (Свет вачыма этнолага).
ISBN 978-985-08-3005-0.
У кнізе прадстаўлены асаблівасці яўрэйскіх святочных традыцый у Беларусі ў другой палове XX - пачатку XXI стагоддзя, яўрэйскія святы і пасты гадавога цыкла, сямейныя і грамадскія традыцыі.
Кніга будзе цікавая гісторыкам, этнолагам, рэлігіязнаўцам, студэнтам і шырокаму колу чытачоў, якія цікавяцца гісторыяй і культурай яўрэяў на тэрыторыі Беларусі.
Мікуліч, М. У. Максім Танк. Асоба, пэзія, судьба / Мікола Мікуліч; навук. рэд.: У. В. Гніламедаў. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 499 с., [21] арк. глей.
ISBN 978-985-08-3033-3.
У кнізе даследуюцца жыццё і творчасць М. Танка як грамадска-культурнага феномена, аднаго з самых магутных і яркіх талентаў у гісторыі беларускай літаратуры; прасочваецца працэс фарміравання і развіцця творчай індывідуальнасці паэта – рэвалюцыянера, франтавіка, патрыёта, гуманіста; выяўляюцца роля і значэнне ў гэтым працэсе традыцый нацыянальнага фальклору і літаратурнай класікі; раскрываюцца духоўна-філасофская адметнасць асобы паэта, глыбіня і арыгінальнасць ідэйна-мастацкага дыскурсу, спецыфіка творчага майстэрства.
Адрасуецца літаратуразнаўцам, выкладчыкам і студэнтам ВНУ, настаўнікам і ўсім, хто цікавіцца беларускай інтэлектуальна-творчай спадчынай.
Нарысы па гісторыі беларускага літаратуразнаўства / Г. М. Кісліцына [і інш.]; навук. рэд. Г. М. Кісліцына; Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ., Ін-т літаратуразнаўства імя Янкі Купалы. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 402 с.
ISBN 978-985-08-2963-4.
У калектыўнай манаграфіі даследуецца развіццё літаратурнай думкі ў Беларусі на працягу амаль двух з паловаю стагоддзяў: ад трактатаў канца XVIII ст., у якіх выкладаліся эстэтычныя праграмы класіцызму і сентыменталізму, да сённяшніх работ, што характарызуюцца інтэрдысцыплінарнасцю, жанравай разнастайнасцю, выкарыстаннем новых метадалагічных тэхналогій. Асэнсоўваюцца здабыткі літаратуразнаўства і крытыкі ХІХ ст., нашаніўскага перыяду, 1920-х гг. Аналізуецца спадчына акадэмічнай школы беларускага літаратуразнаўства, якая дасягнула свайго росквіту ў 1960–80-я гг. Раскрываюцца асноўныя тэндэнцыі і прыярытэтныя напрамкі ў літаратуразнаўстве і крытыцы 1990-х гг. і першых дзесяцігоддзяў ХХІ ст.
Адрасуецца спецыялістам у галіне літаратуразнаўства, культуралогіі і іншых гуманітарных дысцыплін, выкладчыкам і студэнтам філалагічных факультэтаў.
Ненадавец, А. М. Закамянелая памяць / А. М. Ненадавец, Я. А. Ненадавец. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 239 с.: іл. – (Традыцыйны лад жыцця).
ISBN 978-985-08-2968-9.
У кнізе аналізуюцца ўрыўкі з міфалогіі, вусна-паэтычнай і літаратурнай творчасці беларусаў, у якіх закранаецца значэнне звычайных камянёў, а таксама метэарытаў у жыцця нашых продкаў. Згадваюцца шматлікія цікавыя звесткі пра час узнікнення, пра тое, як нароўні з жывымі істотамі, паступова ўваходзілі ў духоўную памяць народа камяні, якімі прыгожымі і самабытнымі легендамі і паданнямі, казкамі і песнямі яны станавіліся ў пераказах нашых продкаў.
Прызначаецца для работнікаў навуковых і культурна-асветных устаноў, выкладчыкаў вышэйшай і сярэдняй школы, аспірантаў і студэнтаў, усіх тых, хто шануе таемнае святло даўніны.
Руска-беларускі сістэмны семантычны слоўнік. У 2 т. Т. 1 / Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ., Ін-т мовазнаўства ім. Якуба Коласа; склад: Н. В. Лаўрыновіч [і інш.]; навук. рэд.: В. М. Нікалаева. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 1103 с.
ISBN 978-985-08-2941-2.
Выданне з'яўляецца першым айчынным вопытам складання перакладнога слоўніка арыгінальнага тыпу, у якім паказаны міжмоўныя суадносіны рускіх і беларускіх лексічных адпаведнікаў, якія ўваходзяць на падставе агульнай семантычнай прыкметы ў лексіка-семантычныя палі геаграфічнага ландшафту, рухі без перамяшчэння, гуку, перамяшчэння ў прасторы, надвор'я, гаворкі, колеры, эмоцый, якія прадстаўляюць найважнейшыя жыццёвыя сферы чалавека. У слоўнік уключаны найменні з'яў і прадметаў, іх прыкмет, а таксама працэсаў і дзеянняў. Матэрыял слоўніка дае магчымасць выбару найбольш дакладнага міжмоўнага эквівалента.
Прызначана для лексікографаў і спецыялістаў-мовазнаўцаў у галіне лексічнай семантыкі, можа прадстаўляць цікавасць для выкладчыкаў, аспірантаў, студэнтаў філалагічных спецыяльнасцей.
Руска-беларускі сістэмны семантычны слоўнік. У 2 т. Т. 2 / Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ., Ін-т мовазнаўства ім. Якуба Коласа; склад: А. Г. Ванкевіч, І. В. Елынцава, І. В. Кандраценя [і інш.] ; навук. рэд. В. М. Нікалаева. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 1223 с.
ISBN 978-985-08-3009-8.
Выданне з'яўляецца першым айчынным вопытам складання перакладнога слоўніка арыгінальнага тыпу, у якім паказаны міжмоўныя суадносіны рускіх і беларускіх лексічных адпаведнікаў, якія ўваходзяць на падставе агульнай семантычнай прыкметы ў лексіка-семантычныя палі геаграфічнага ландшафту, рухі без перамяшчэння, гуку, перамяшчэння ў прасторы, надвор'я, гаворкі, колеры, эмоцый, якія прадстаўляюць найважнейшыя жыццёвыя сферы чалавека. У слоўнік уключаны найменні з'яў і прадметаў, іх прыкмет, а таксама працэсаў і дзеянняў. Матэрыял слоўніка дае магчымасць выбару найбольш дакладнага міжмоўнага эквівалента.
Прызначана для лексікографаў і спецыялістаў-мовазнаўцаў у галіне лексічнай семантыкі, можа прадстаўляць цікавасць для выкладчыкаў, аспірантаў, студэнтаў філалагічных спецыяльнасцей.
Салман, В. А. Найноўшая архітэктура ва ўмовах лічбавай эпохі / А. А. Салман, І. І. Балуненка; Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літаратуры. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 132 с.: [14] арк. глей.
ISBN 978-985-08-2976-4.
У манаграфіі адлюстраваны тэндэнцыі ў сусветнай архітэктуры апошняй чвэрці ХХ - пачатку XXI ст. у кантэксце культуры інфармацыйнага грамадства. Аўтары раскрываюць механізм уплыву кампутарнага праграмнага забеспячэння на архітэктурнае формаўтварэнне і асаблівасці лічбавых тэхналогій праектавання ў параўнанні з аналагавымі. Лічбавізацыя архітэктурнага формаўтварэння разглядаецца як супярэчлівы феномен, які адначасова ўзбагачае і абмяжоўвае фантазію архітэктара. У манаграфіі даследуюцца асноўныя напрамкі і тэндэнцыі эвалюцыі найноўшай архітэктуры Беларусі ў кантэксце эксперыментальных напрамкаў параметрычнага і генератыўнага дызайну, вызначаны фактары, якія ўплываюць на прынцыпы формаўтварэння і на асаблівасці мастацка-стылявога вырашэння будынкаў.
Прызначана для архітэктараў, дызайнераў інтэр'еру, графічных дызайнераў, мастакоў-візуалізатараў, даследчыкаў найноўшай архітэктуры і прымянення лічбавых тэхналогій у дызайне, студэнтаў архітэктурных і дызайнерскіх дысцыплін.
Сахута, Я. М. Беларуская выцінанка: традыцыі і сучаснасць / Я. М. Сахута. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 319 с.: іл.
ISBN 978-985-08-2987-0.
Выданне прысвечана арыгінальнаму, цікаваму, калісьці даволі пашыранаму, затым практычна забытаму, а сёння адроджанаму на новым узроўні віду народнай творчасці – мастацкаму выразанню з паперы. Адрадзіўшыся ў наш час фактычна з небыцця, выцінанка (выразка, выстрыганка) за кароткі перыяд заявіла пра сябе як адметны мастацкі феномен; яна з'яўляецца кампанентам ці суб'ектам разнастайных выставак, фестываляў, святаў, конкурсаў, ёю займаюцца ў дзіцячых садках, школах, студыях, дамах і цэнтрах рамёстваў, нават у вышэйшых навучальных установах. У 2021 г. беларуская выцінанка ўключана ў Дзяржаўны спіс гісторыкакультурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь.
У прапанаваным выданні разглядаюцца і асвятляюцца гісторыя, сучасны стан, мастацкія асаблівасці, еўрапейскі кантэкст, нацыянальная адметнасць беларускай выцінанкі.
Для шырокага кола чытачоў.
Слоўнік новых запазычаных слоў беларускай мовы / В. І. Уласевіч, Н. М. Даўгулевіч. - Мінск : Беларусь, 2023. - 174, [1] с. ; 25 см. - На пераплёце аўтары не паказаны. - Бібліяграфія с. 175.
ISBN 978-985-01-1695-6
У слоўніку прадстаўлена запазычаная лексіка, якая з'явілася ў беларускай мове ў пачатку ХХІ ст. і актыўна выкарыстоўваецца СМІ. У некаторых выпадках фіксуюцца словы, якія былі запазычаны ў больш ранні перыяд (у канцы ХХ ст.), зафіксаваны ў слоўніках новых слоў беларускай мовы, але не згубілі адценне навізны ў наш час.
Адрасуецца выкладчыкам, студэнтам, настаўнікам, работнікам друку, радыё і тэлебачання, перакладчыкам, а таксама ўсім тым, хто цікавіцца беларускай мовай.
Стаўбцоўшчына на гісторыка-культурнай карце Беларусі: зб. навук. арт. / Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культ., мовы і літ-ры, Ін-т мовазнаўства імя Якуба Коласа, Ін-т гісторыі; уклад.: А. Б. Доўнар, В. У. Міцкевіч; навук. рэд. В. У. Міцкевіч. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 293 с.: іл. – (Беларусь праз прызму рэгіянальнай гісторыі).
ISBN 978-985-08-2973-3.
У зборнік уключаны даклады ўдзельнікаў навукова-практычнай канферэнцыі “Стаўбцоўшчына – гісторыка-культурная спадчына Наднёманскага рэгіёна” (Стоўбцы, 27 кастрычніка 2016 г.) (Стоўбцы, 20 чэрвеня 2019 г.). У дакладах на рэгіянальным матэрыяле асвятляюцца актуальныя пытанні ў галіне гісторыі, літаратуры, культуры краю, разглядаюцца моўныя асаблівасці Стаўбцоўшчыны.
Разлічаны на шырокі кола чытачоў.
Творчая спадчына Янкі Купалы і Якуба Коласа ў эпоху інфармацыйных тэхналогій: зб. навук. арт.: да 140-годдзя з дня нараджэння класікаў беларус. літ. / ўклад. А. А. Манкевіч; рэдкал.: А. А. Бараноўскі [і інш.]; Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ., Ін-т літаратуразнаўства імя Я. Купалы. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 281 с.
ISBN 978-985-08-3081-4.
У матэрыялах зборніка творы Я. Купалы і Я. Коласа даследуюцца з улікам найноўшых напрацовак сучаснай літаратуразнаўчай навукі. Больш глыбока раскрываецца сутнасць разглядаемых праблем. Роля, значэнне і месца творчай спадчыны народных пісьменнікаў у нацыянальнай і сусветнай літаратурах асэнсоўваюцца на якасна новым узроўні.
Выданне будзе запатрабавана навуковымі і навукова-педагагічнымі ўстановамі пры разпрацоўцы курсаў, спецсемінараў і ўрокаў па беларускай літаратуры ХХ ст., а таксама шырокім колам чытачоў, якія цікавяцца пытаннямі развіцця роднай літаратуры.
Традыцыйны светалад беларусаў. У 5 кн. Кн. 1. Касмалогія / Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т філасофіі; уклад. і агул. рэд.: І. М. Дубянецкая, С. І. Санько; аўт. тэкстаў: Т. В. Валодзіна [і інш.] ; маст. М. С. Храпавіцкі; каардынатар праекту А. А. Лазарэвіч. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 87 с.: іл.
ISBN 978-985-08-2972-6.
У першай кнізе серыі з пяці ілюстраваных кніг, прысвечаных ключавым тэмам, вобразам і канцэптам традыцыйнага светапогляду беларусаў, гаворка ідзе пра ўяўленні аб паходжанні і будове Сусвету, структуры жыццёвай прасторы чалавечай супольнасці, пра кругабег часу.
Адрасавана шырокаму колу чытачоў.
Традыцыйны светалад беларусаў. У 5 кн. Кн. 2. Сфера сакральнага. Народная тэалогія / Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т філасофіі; уклад. і агул. рэд.: І. М. Дубянецкая, С. І. Санько; аўт. тэкстаў: Т. В. Валодзіна [і інш.]; маст. М. С. Храпавіцкі; ідэя праекта У. Р. Гусакова; каардынатар праекту А. А. Лазарэвіч. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 92 с.: іл.
ISBN 978-985-08-3059-3.
У другой кнізе серыі, прысвечанай ключавым тэмам, вобразам і канцэптам традыцыйнага светапогляду беларусаў, гаворка ідзе пра ўяўленні аб шматмернай сакральнай сферы чалавечага вопыту, Бога і боскага свету, адносінах паміж Богам і чалавекам, элементах веры і культу.
Адрасавана шырокаму колу чытачоў.
Трафімчык, А. В. Мастацка-вобразны рэалізм паэмы Якуба Коласа «Новая зямля» / А. В. Трафімчык; Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ., Ін-т літаратуразнаўства імя Янкі Купалы. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 124 с.: іл.
ISBN 978-985-08-3077-7.
Паэма Якуба Коласа “Новая зямля” мае некалькі прачытанняў. Самае распаўсюджанае – “энцыклапедыя сялянскай жыцця”. У прапанаваным даследаванні аўтар аргументавана даводзіць, што нават гэтае традыцыйнае прачытанне яшчэ дарэшты нявычарпана і адкрывае па-новаму, часам нечакана як асобныя старонкі шэдэўра, так і твор у цэлым. Прычым робіцца тое іншым разам праз дыскусіі з папярэднімі даследчыкамі “Новай зямлі” і нават з самім яе аўтарам. Праз раней не апрабаваныя літаратуразнаўчыя падыходы да паэмы яна паўстае новымі гранямі ідэйнасці і высокамастацкасці.
Напісаная жывою мовай, з элементамі інтрыгі, кніга здольная зацікавіць не толькі спецыялістаў, але і шырокі круг чытачоў, улюбёных у мастацтва слова і беларускую літаратуру ў прыватнасці.
Трошкі бліжэй да Сонца, трошкі далей пекла Месяца: беларуская народная філасофія / Т. В. Валодзіна [і інш.]; уклад. і агул. рэд.: І. М. Дубянецкая, С. І. Санько; Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т філасофіі. – 3-е выд. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 481 с.
ISBN 978-985-08-2981-8.
Упершыню пададзена спроба сістэматычнай рэканструкцыі ключавых тэмаў, ідэй і канцэптаў традыцыйнага светапогляду беларусаў, якая ахоплівае народныя ўяўленні аб паходжанні і будове свету, пра чалавека, пра справядлівае грамадскае ўладкаванне і фундаментальныя каштоўнасці традыцыйнага грамадства беларусаў.
Прызначана для вучоных-гуманітарыяў, а таксама для ўсіх, хто цікавіцца традыцыйнай духоўнай культурай беларусаў.
Французска-беларускі слоўнік скарачэнняў / Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ., Ін-т мовазнаўства імя Якуба Коласа, Мінскі дзярж. лінгв. ун-т; уклад.: А. А. Завадская [і інш.]; навук. рэд.: А. А. Завадская, Я. В. Волкава. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 416 с.
ISBN 978-985-08-3037-1.
Французска-беларускі слоўнік скарачэнняў змяшчае каля 8 тыс. скарачэнняў (больш за 11 тыс. расшыфровак). Абрэвіятуры сустракаюцца ў тэкстах рознай жанравай прыналежнасці і могуць ускладняць іх разуменне. Слоўнік прызваны дапамагчы вырашыць праблемы з дэшыфрацыяй абрэвіятур і іх адаптацыяй сродкамі беларускай мовы.
Прызначаны для шырокага кола чытачоў – вучэнцаў, студэнтаў, спецыялістаў, якія карыстаюцца французскай мовай у навучальнай, навуковай, прафесійнай дзейнасці, а таксама ў прыватнай жыцця.
Чорны, К. Збор твораў. У 12 т. Т. 1. Апавяданні, 1921–1925 / Кузьма Чорны; навук. рэд. А. А. Васілевіч; падрыхт. тэкстаў і камент. А. І. Шамякінай; Нац. акад. навук, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ., Ін-т літаратуразнаўства імя Янкі Купалы. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 519 с.: іл.
ISBN 978-985-08-3021-0.
У першы том навукова каментаванага Збору твораў класіка беларускай літаратуры Кузьмы Чорнага (1900–1944) увайшлі апавяданні 1921–1925 гадоў.
Шаладонава, Ж. С. Прастора і чалавек: усходнінеславянскія літаратурныя праекцыі / Ж. С. Шаладонава. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 262 с.
ISBN 978-985-08-3086-9.
У манаграфіі даследаваны асаблівасці мастацка-эстэтычнага выяўлення прасторавых вобразаў у беларускай літаратуры ў параўнальным кантэксце твораў рускіх і ўкраінскіх аўтараў. Раскрываецца ўзаема-абумоўленая сувязь прасторы і яе складнікаў з ментальнымі, духоўна-псіхалагічнымі, маральна-этычнымі характарыстыкамі чалавека і народа, спосабамі іх быцыйна-бытавай рэалізацыі. Вобразна-сімвалічная знакавасць айчынных ландшафтаў, адлюстраваных у мастацтве слова, паглыбляе ўяўленні пра культурна-прасторавы статус Беларусі як складнік яе прываблівага іміджу і рэсурсаў развіцця.
Адрасуецца літаратуразнаўцам, выкладчыкам, студэнтам і ўсім, хто імкнецца да паэтычна-творчага спасціжэння навакольнага свету.
Шамрук, А. С. Мастацтва архітэктуры інфармацыйнай эпохі / А. С. Шамрук; Нацыянальная акадэмія навук Беларусі, Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры, філіял "Інстытут мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору імя Кандрата Крапівы". – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 269 с.: іл.
ISBN 978-985-08-2957-3.
У кнізе даецца абагульненая карціна мастацкіх працэсаў у архітэктуры пачатку ХХI ст., характарызуюцца вектары пошукаў, абумоўленыя кантэкстам інфармацыйнай эпохі. Аналізуюцца канцэптуальныя ідэі, прыёмы формаўтварэння, выразныя сродкі найноўшай архітэктуры. Раскрываюцца спосабы звароту да архетыпаў дойлідства, характару мясцовага кантэксту, інтэрпрэтацыі архітэктуры папярэдніх эпох. Акцэнтуецца ўвага на тэндэнцыях міждысцыплінарнасці і гібрыдызацыі ў развіцці мастацкіх працэсаў. На прыкладзе сусветнай і айчыннай архітэктурнай практыкі апошніх дзесяцігоддзяў разглядаюцца спосабы рэалізацыі фенаменалагічных ідэй, выразных магчымасцей святла; прыёмы рашэння архітэктурных паверхняў, мастацкіх задач у горадабудаўніцтве.
Прызначана для архітэктараў, мастацтвазнаўцаў, дызайнераў і ўсіх, хто цікавіцца праблемамі сучаснай архітэктуры.
Этнакультурныя працэсы Беларускага Падняпроўя (Магілёўшчыны) у мінулым і сучаснасці / А. Ул. Гурко [і інш.] ; навук. рэд. А. Вікт. Гурко; Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ., этнаграфіі і фальклору ім. Кандрата Крапівы. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 463 с.
Калектыўная работа беларускіх этнолагаў дае комплекснае ўяўленне аб этнічнай гісторыі, этнакультурных традыцыях, этнічных працэсах, асаблівасцях матэрыяльнай (жыллё, адзенне, традыцыі харчавання), сацыяльнай (сямейныя адносіны, грамадскія аб'яднанні) і духоўнай культуры (этнаканфесійная структура, каляндарныя святы і абрады, тэатральная культура ) насельніцтва Магілёўшчыны. Упершыню ўводзяцца ў навуковы абарот матэрыялы палявых этнаграфічных даследаванняў, архіўныя крыніцы. Кніга прызначана гісторыкам, краязнаўцам, студэнтам ВНУ, арганізатарам рэгіянальнага турызму, шырокаму колу чытачоў, якія цікавяцца гісторыяй роднага краю.
Ядвігін Ш. Выбраныя творы / Ядвігін Ш.; уклад. і камент. Кастуся Цвіркі; прадм. Івана Саверчанкі. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – 524 с., [4] арк. глей. – (Беларускі кнігазбор: БК. Серыя I, Мастацкая літаратура).
ISBN 978-985-08-2982-5.
У аднатомнік беларускага пісьменніка Ядвігіна Ш. (Антона Лявіцкага) (1869–1922) увайшлі ўсе самыя значныя ягоныя творы: раман “Золата” (незакончаны), апавяданні, паэма “Дзед Завала”, , пераклад апавядання «Сігнал» рускага пісьменніка У. Гаршына.
У Дадатку пададзены ўспаміны пра Ядвігіна Ш. і матэрыялы да яго біяграфіі.
Сто адзінаццаты том кніжнага праекту "Беларускі кнігазбор".
