Шаладонаў Ігар Міхайлавіч
Вядучы навуковы супрацоўнік аддзела беларускай літаратуры XX і XXI стагоддзяў
Інстытута літаратуразнаўства імя Янкі Купалы,
кандыдат філалагічных навук, дацэнт
E-mail: Saladonov@yandex.by
Нарадзіўся 27 ліпеня 1962 г. у в. Граб’ё Акцябрскага раёна Гомельскай вобласці ў сялянскай сям’і. У 1979 годзе закончыў Ламавіцкую СШ. З 1981 г. па 1986 г. вучыўся на гісторыка-філалагічным факультэце Гомельскага дзяржаўнага ўніверсітэта. Па размеркаванні ў 1986–1989 гг. працаваў настаўнікам беларускай мовы і літаратуры ў Хаміцкай і Азарыцкай СШ Калінкавіцкага раёна. У 1989–1992 гг. вучыўся ў аспірантуры пры Інстытуце літаратуры імя Янкі Купалы НАН Беларусі.
У красавіку 2002 г. абараніў кандыдацкую дысертацыю па тэме “Беларускае апавяданне 20-х гадоў аб рэвалюцыі і грамадзянскай вайне. Праблема маральна-духоўных пошукаў” (навуковы кіраўнік – д. ф. н. Жураўлёў В. П.).
З 1993 г. працуе ў Інстытуце літаратуразнаўства імя Я. Купалы НАН Беларусі, з 2022 г. – на пасадзе вядучага навуковага супрацоўніка аддзела Беларускай літаратуры ХХ і ХХІ стагоддзяў.
Сфера навуковых інтарэсаў – вывучэнне гісторыі, паэтыкі, эстэтыкі, этыкі і тэксталогіі беларускай літаратуры ХХ і ХХІ стагоддзяў.
Аўтар 180 навуковых прац.
Манаграфіі:
- Шаладонаў, І. М. Беларускае апавяданне 20-х гадоў аб рэвалюцыі і грамадзянскай вайне. Праблема маральна - духоўных каштоўнасцяў /І. Шаладонаў // Аўтарэферат дысертацыі на атрыманне вучонай ступені кандидата філалагічных навук – Мінск : 2002. – Эканоміка і права, 17 с.
- Шаладонаў, І. М. Выпрабаванне чалавечнасці. Беларускае апавяданне аб рэвалюцыі і грамадзянскай вайне / І. М. Шаладонаў // Мінск : Беларуская навука, 2008. – 176 с.
Раздзелы ў калектыўных манаграфіях:
- Шаладонаў, І. М. Хроніка літаратурнага жыцця (1917 – 1920 гады) / І. Шаладонаў // Гісторыя беларускай літаратуры ХХ ст. у 4-х тамах» – Т. 1. Мінск : Беларуская навука, 1999. – С. 555 – 570.
- Шаладонаў, І. М. Хроніка літаратурнага жыцця (1921-1934 гады) / І. Шаладонаў / Гісторыя беларускай літаратуры ХХ ст. У 4-х тамах» – Т. 2. Мінск : Беларуская навука, 2000. – С. 772 – 842.
- Шаладонаў, І. М. Месца і роля асобы ў “малой2 прозе Якуба Коласа “нашаніўскага” перыяду / І. Шаладонаў // – Беларуская літаратурная класіка і сучаснасць: праблемы характаралогіі» В. П. Жураўлёў [і інш.]; навук. рэд. В. П. Жураўлёў; Нац.акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ., філ. Інстытут мовы і літаратуры імя Якуба Коласа і Янкі Купалы. - Мінск: Беларус. навука, 2013. - 367 с.
- Шаладонаў, І. М. Кулуарамі творчай майстэрні Івана Навуменкі / С. С. Лаўшук (і інш.); навук. рэд. : А. А. Манкевіч ; Нац. Акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. Беларус. Культуры, мовы і літ., Інс-т літаратуразнаўства імя Янкі Купалы. – Мінск: Беларуская навука, 2020 – 335 с.
- Шаладонаў, І. М. Дыялектыка гадзіннага і вечнага ў мастацкай прасторы сучаснай беларускай і расійскай прозы М. Шаладонаў // Прасторава-часавыя вобразы ў славянскім літаратурным дыкурсе / Ж. С. Шаладонава [і інш.]; навук. рэд. С. С. Лаўшук; Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літаратуры, Ін-т літаратуразнаўства імя Я. Купалы. – Мінск: Беларуская навука, 2021. – С. 128 – 181.
- Шаладонаў, І. М. Маральна-духоўны дыскурс у сучаснай беларускай прозе / І. М. Шаладонаў // Беларуская літаратура ХХ і ХХІ стст. : рэцэпцыя глабальнага і прэзентацыя самабытнага / З. У. Драздова [і інш.] ; навук. рэд. А. А. Манкевіч; Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. Беларус. культуры, мовы і літ., Ін-т літаратуразнаўства імя Я. Купалы. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – С. 112 – 172.
- Шаладонаў, І. М. Маральна-духоўны дыскурс у сучаснай беларускай прозе / І. М. Шаладонаў // Беларуская літаратура ХХ і ХХІ стст. : рэцэпцыя глабальнага і прэзентацыя самабытнага / З. У. Драздова [і інш.] ; навук. рэд. А. А. Манкевіч; Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. Беларус. культуры, мовы і літ., Ін-т літаратуразнаўства імя Я. Купалы. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – С. 112 – 172.
Кніжныя выданні:
- Навуменка, Іван. Збор твораў у 10 тамах // І. М. Шаладонаў // Т.1. – Апавяданні і нарысы 1946 – 1972 гг. : Падрыхтоўка і ўкладанне тэкстаў Шаладонаў І.М. // І. Навуменка - Мінск: Маст. літ., 2012. - 766 с.
- Навуменка І. Я. Збор твораў У 10 т. / І. М. Шаладонаў // Т. 5. “Сасна пры дарозе”; «Вецер у соснах» : Раманы / Іван Навуменка; падрыхт. тэкстаў, камент. і паслясл. Ігара Шаладонава; рэд. тамы С. С. Лаўшук; Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даследавання беларус. культуры, мовы і літ. – Мінск: “Мастацкая літаратура”, 2015. – 878 с.
- Раман 1920 - 1930 х гадоў / І. М. Шаладонаў // (Залатая калекцыя беларускай літаратуры) Т. 18. Уклад., прадм. і камент. І. М. Шаладонаў; навук. рэд. У. В. Гніламёдаў. Мінск: Мастацкая літаратура, 2019. – 950 с.
- Шаладонаў, І. М. Аповесць 1920 - 1930-х гадоў / І. М. Шаладонаў / (Залатая калекцыя беларускай літаратуры) Т. 19. Уклад., прадм. і камент. І. М. Шаладонава; навук. рэд. Я. А. Гарадніцкі – Мінск: Мастацкая літаратура, 2020. – 782 с.
- Шаладонаў, І. М. Беларускае апавяданне 20 - 30-х гадоў. гадоў / І. М. Шаладонаў /(Залатая калекцыя беларускай літаратуры) Т. 21. Уклад., прадм. і камент. І. М. Шаладонава; навук. рэд. Я. А. Гарадніцкі. - Мінск ; Мастацкая літаратура, 2021. - 776 с.
Артыкулы:
- Шаладонаў, І. М. Факт і выдумка ў мастацкім мысленні І. Навуменкі / І. М. Шаладонаў – «Полымя» – № 7. – 2015 – С. 127 – 139.
- Шаладонаў, І. М. Запалонены песняй зямлі… / І. М. Шаладонаў // Пачатковая школа. – № 4. – 2016. – С. 22 – 23.
- Шаладонаў, І. М. Саборны прынцып жыцця і змагання народа ў рамане «Вайна» Уладзімера Гніламёдава… / І. М. Шаладонаў // Роднае слова. – № 7. – 2016 – С. 14 – 16.
- Шаладонаў, І. М. Сучасная аповесць: чалавек і час / І. М. Шаладонаў // Полымя – № 10. – 2016. – С. 130 – 147.
- Шаладонаў, І. М. Чалавек у маральна-эстэтычнай прасторы аповесцей А. Федарэнкі / І. М. Шаладонаў // Першы міжнародны навуковы кангрэс беларускай культуры : зборнiк матэрыялаў, Мiнск, 5–6 мая 2016 г. / Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі ; гал. рэд. А. І. Лакотка. – Мінск, 2016. – С. 494–497.
- Шаладонаў, І. М. Чалавек у маральна-эстэтычнай прасторы аповесцей А. Федарэнкі / І. Шаладонаў // "Роднае слова". – № 2. – 2017. – С. 17-19.
- Шаладонаў, І. М. Генезіс беларускай аповесці ХХ стагоддзя / І. М. Шаладонаў // “Весці НАН Беларусі. Серыя гуманітарных навук»; Мінск – Беларуская навука, 2017. – № 1. – С. 93 – 98.
- Шаладонаў, І. М. Абраз Андрэя Лабановіча як нацыянальны тып героя ў трылогіі Якуба Коласа "На ростаннях" / І. М. Шаладонаў // Полымя. – № 11. – 2017 – С. 93 – 99.
- Шаладонаў, І. М. Маральна-эстэтычнае асэнсаванне феномена “самазванства” ў беларускай аповесці канца ХХ – пачатку ХХІ ст. / І. М. Шаладонаў // Полымя – 2017. – № 6. – С. 102 – 109.
- Шаладонаў, І. М. Мастацка-экзістэнцыйны свет чалавека ў аповесці “Загадка Багдановіча” Міхася Стральцова / І. М. Шаладонаў // Роднае слова. – 2017. – № 12. – С. 11 – 12.
- Шаладонаў, І. М. "Канцэпцыя чалавека" ў мастацка-эстэтычнай прасторы беларускай аповесці ХХ стагоддзя / І. М. Шаладонаў // “Весці НАН Беларусі. Серыя гуманітарных навук»; Мінск – «Беларуская навука», 2018. – № 1. – С. 94 – 103.
- Шаладонаў І. М. Меланхалічны мастацкі тып героя ў аповесцях Максіма Гарэцкага / І. М. Шаладонаў // Полымя. – 2018. – № 10. – С. 135 – 141.
- Шаладонаў, І. М. Вобраз – сімвал парога ў аповесці» Адшчапенец» Якуба Коласа / І. М. Шаладонаў // Роднае слова. – 2018. – № 11. – С. 3.
- Шаладонаў, І. М. Аповесць-казка “Сярэбраная- табакерка” Змітрака Бядулі як жанравы варыянт у пошуку культурнага кода нацыі / Ігар Шаладонаў // Родная слова. - 2019. № 8. - С. 7 - 10.
- Шаладонаў, І. М. Вобразная сістэма рамана “Пустадомкі” Лукаша Калюгі / Ігар Шаладонаў // Роднае слова. - 2019. - №12. – С. 6 – 8.
- Шаладонаў, І. М. Сучаснасць як мроя аб сапраўднасці ў творах Юрыя Станкевіча і Анатоля Казлова / І. М. Шаладонаў // Адлюстраванне сучаснай Беларусі ў мастацкай літаратуры: зб. навук. арт. / ўклад. М. В. Якавенка і навук. рэд. І. В. Саверчанка; рэдкал.; А. А. Каваленя (і інш.) – Мінск, Беларуская навука, 2020. – С. 97 – 107.
- Шаладонаў, І. М. Мудрасць народнай плыні жыцця ў міфапаэтычнай прасторы аповесцей Янкі Брыля / І . Шаладонаў // Роднае слова. – 2020. – № 9. – С. 15 – 18.
- Шаладонаў, І. М. Сумленне як духоўны компас чалавека ў творчай і жыццёвай практыцы М. Зарэцкага”/ І. М. Шаладонаў // Полымя. – № 11. – – С. 90 –100.
- Шаладонаў, І. М. Амбівалентнасць быцыйнага жыцця чалавека (Паводле аповесці М. Стральцова “Адзін лапаць, адзін чунь”) / І.М. Шаладонаў // Роднае слова - № 2 - 2022. С. 22 -24.
- Шаладонаў, І. М. Мастер “залатога сячэння” ў беларускім літаратуразнаўстве / І. М. Шаладонаў // (Да 90-годдзя доктара філалагічных навук В. П. Жураўлёва / Беларуская літаратура і літаратуразнаўства : зборнік навуковых артыкулаў : да 90-годдзя Інстытута літаратуразнаўства імя Янкі Купалы / Нац. акад. навук Беларусі [і інш.]; уклад .Н. В. Якавенка ; рэд.
- Шаладонаў, І. М. Нацыянальная самаідэнтыфікацыя беларуса ў аповесці "Дрыгва" Якуба Коласа / І. М. Шаладонаў // Роднае слова. – 2022. – № 12. – С. 20 – 22.
- Шаладонаў, І. М. Экзістэнцыяльны стан чалавека ў рамане У. Гніламедава “Вайна” / І. М. Шаладонаў // Беларуская літаратура на сучасным этапе: аўтар, герой, чытач: зб. навук.арт. : так 85 годдзя з дня нарадж. акад. У. В. Гніламедава / Нац. акад. навук Беларусі [і інш.]; уклад. К. В. Часнакова; навук. рэд. М. У. Мікуліч. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – С. 104 – 112.
- Шаладонаў, І. М. Дыялектыка штодзённага і вечнага ў аповесці Вінцука Адважнага “Хлопец” / І. М. Шаладонаў // Ашмяншчына : штодзённае жыццё жыхароў краю ў Х – ХХІ стст. : зб. навук. арт. / Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т гісторыі ; уклад. А. Б. Доўнар; рэдкал.; В. Л. Лакіза [і інш.]. – Мінск: Беларуская навука, 2024. – C. 450 – 457.
- Шаладонаў, І. М. Філасофская лірыка Максіма Танка / І. М. Шаладонаў // “Шчаслівы, што пяю цябе, Радзіма…”: зб. навук. арт.: да 110-годдзя з дня нараджэння народнага паэта Беларусі, акадэміка Максіма Танка і да Дня народнага адзінства / Нац. акад. Беларусі. Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ., Ін-т літаратуразнаўства імя Я. Купалы ; уклад. К. В. Часнакова; навук. рэд.: У. В. Гніламёдаў, М. У. Мікуліч. – Мінск: Беларуская навука, 2024. – С. 80 – 87.