Сынкова Ирина Анатольевна
Старший научный сотрудник сектора востоковедения
отдела славистики и теории языка
Института языкознания имени Якуба Коласа,
кандидат философских наук
Email: tan1olif@gmail.com
В 1993 г. окончила исторический факультет Санкт-Петербургского университета. В 2003 г. защитила диссертацию на степень кандидата философских наук.
Работала в Санкт-Петербургском институте кино и телевидения (1993-1996) и Минском государственном лингвистическом университете (1997-2004), где читала лекции по истории культуры и религии.
В 2008-2016 гг. в минском Институте управления, преподавала социогуманитарные дисциплины, а в 2016-2020 гг. на факультете международных отношений Белорусского государственного университета (кафедра языкознания и страноведения Востока) — спецдисциплины, связанные с культурой восточных стран.
В 2017-2020 гг. руководила работой межкафедрального (совместно с кафедрой философии культуры ФФСН БГУ) семинара для молодых ученых “Релігійныя і філасофскія вучэнні Ўсходу”.
Sphere of scientific interests: история культуры. С начала 2000-х гг. одним из главных исследовательских направлений стало изучение рукописного наследия татар (мусульман) бывшего Великого Княжества Литовского.
Результаты научной деятельности отражены в разнообразных публикациях.
Научные статьи (избранные)
- Сынкова И.А. Эрфуртский кружок: к вопросу о формировании эстетического сознания немецких гуманистов // Вестник МГЛУ. Серия 3. № 1. 1998. С. 67 – 74.
- Сынкова И.А. Изменение культурной парадигмы и борьба за университеты в период немецкого Возрождения // Вестник МГЛУ. Серия 3. № 2. 2001. С. 161 – 170.
- Сынкова И.А. Проблемы поэтического творчества в произведениях немецких гуманистов XV – XVI веков. // Вестник МГЛУ. Серия 3. № 3, 2004. С. 109 – 116.
- Сынкова И.А. Гуманизм и книгоиздательство в немецкоязычных областях Священной Римской империи германской нации. (На материале фонда ЦНБ НАН Беларуси) // Здабыткі. Дакументальныя помнікі на Беларусі. Вып. 7. Мінск, 2005. – С. 231 – 237.
- Сынкова І.А. Інкунабулы ў фондах ЦНБ НАН Беларусі. // Беларускі археаграфічны штогоднік. Вып. 6. Мінск 2005. – С. 85 – 94.
- Сынкова І.А. Беларусь у творах нямецкіх гуманістаў XV – XVI стагоддзяў (праблемы заходнееўрапейскіх крыніц па гісторыі Беларусі) // Беларусь і Германія: гісторыя і сучаснасць. Матэрыялы міжнар. навук. канф. Мінск, 13 мая 2005 г. Вып. 4. – Мінск, 2005. С. 201 – 203.
- Сынкова І., Тарэлка М.Тэкст суфійскага паходжання з беларуска-татарскага хамаіла // Актуальныя праблемы паланістыкі. – Мінск: 2006. – С. 29 – 54.
- Сынкова І.А. Сармацкія нарысы, або тры апісанні Беларусі ў нямецкіх творах XVI ст. // Беларусь і Германія: гісторыя і сучаснасць. Матэрыялы міжнар. навук. канф. Мінск, 12 мая 2006 г. Вып. 5. – Мінск, 2007. С. 231 – 235.
- Сынкова И.А. Западно-европейский переплет XV–XVIII веков: проблемы локализации и датировки. // Информационное обеспечение науки Беларуси: от рукописей к электронным информационным ресурсам. – Минск, 2006. С. 137–147.
- Станкевич Л.И., Сынкова И.А., Тарелко М.В. Рукописные памятники мусульманской книжности в государственных коллекциях Беларуси: состояние и проблемы сохранения. // 1 Международная научно-практическая конференция: «Исследования, консервация и реставрация рукописных и печатных памятников Востока» 17-19 апреля 2007, Москва. – М., 2007. – С. 192 – 197.
- Сынкова І.А. Апавяданне пра Сарматыю ў Сусветнай хроніцы Г.Шэдэля // Беларусь і Германія: гісторыя і сучаснасць. Матэрыялы міжнар. навук. канф. Мінск, 26 красавіка 2007 г. Вып. 6. – Мінск, 2007. С. 279 – 284.
- Сынкова І. Ёган Баэмус і яго кніга “Норавы, законы і звычаі ўсіх народаў” // Беларускі гістарычны агляд. Т. 14. Сшыткі 1–2 (26–27). Снежань 2007. С. 187–207.
- Сынкова И. Отражение антитринитарной полемики в литературе татар Великого княжества Литовского // Orientas Lietuvos Didžiosios Kunigaikštijos visuomenės tradicijoje: totoriai ir karaimai. Ориент в общественной традиции Великого княжества Литовского: татары и караимы. – Vilnius: Vilniaus universiteto leidykla, 2008. – С. 223–232.
- Сынкова І. Агляд Усходняй Еўропы ў творы Іоахіма Вадыяна “Кароткае апісанне трох частак свету: Азіі, Афрыкі і Еўропы” // Беларускі археаграфічны штогоднік. Вып. 9. Мінск 2008. С. 287–300.
- Сынкова І.А. Беларусь і яе суседзі ў хроніцы Іагана Наўклера. // Беларусь і Германія: гісторыя і сучаснасць. Матэрыялы міжнар. навук. канф. Мінск, 25 красавіка 2008 г. – Вып. 7. У 2 кнігах. – Мінск, 2009. – Кн. 1, с. 167–170.
- Сынкова И.А. Немецкий вариант гуманистической модели общественного развития. // Управление в социальных и экономических системах. Матер. XVIII междунар. науч.-практ. конф. Минск, 30-31 мая 2009 г. – Минск: Изд-во МИУ, 2009. С. 325–326.
- Сынкова І., Тарэлка М. Знахарскі тэкст з беларуска-татарскага рукапісу // Беларускі гістарычны агляд. Том 16. Сшытак 1 (30) Чэрвень 2009. С. 139–166. http://www.belhistory.eu/iryna-synkova-mixail-tarelka-znaxarski-tekst-z-belaruska%C2%ADtatarskaga-rukapisa/
- Сынкова І.А., Тарэлка М.У. Польскія пераклады Бібліі XVI–XVII стст. у літаратуры літоўскіх татараў. // Bibel, Liturgie und Frömmigkeit in der Slavia Byzantina. Festgabe für Hans Rothe zum Geburtstag. / Herausgegeben von Dagmar Christians, Dieter Stern und Vittorio S. Tomelleri. – München – Berlin: Verlag Otto Sagner, 2009. S. 82–93.
- Сынкова І.А., Келер В.Б. Полацкая кампанія 1579 г. вачыма сучаснікаў. // Беларускі археаграфічны штогоднік. Вып. 10. Мінск 2009. С. 234–244.
- Тарэлка М.У., Сынкова І.А. “Адкуль пайшлі ідалы”: помнік рэлігійна-палемічнай літаратуры з рукапіснай спадчыны татараў Вялікага Княства Літоўскага. – Мінск: Тэхналогія, 2009. 425 c.
- Сынкова І.А. Заходнееўрапейская літаратура XVI ст.: позірк на ўсход. Вобраз палітычнага ладу ў дыхатаміі “цывілізацыя – варварства”. // Управление в социальных и экономических системах. Материалы XIX междунар. научно-практ. конф. Минск, 18 мая 2010 г. – Минск: изд-во МИУ, 2010. С. 350–352.
- Сынкова І., Тарэлка М. Шыіцкая малітва ў рукапісах беларускіх татараў // Беларускі гістарычны часопіс. 2010. № 10. С. 32–37.
- Сынкова І. Усходняя Еўропа ў апісанні Вілібальда Піркхаймера. // Беларускі археаграфічны штогоднік. Вып. 11. Мінск 2010. С. С. 250 – 262.
- Сынкова І. Аповед пра Сарматыю 1493 г. // Беларускі археаграфічны штогоднік. Вып. 12. Мінск 2011.
- Сынкова И. А. Формирование образа Восточной Европы в западноевропейской печати XV–XVI вв. и его влияние на геополитические процессы и межкультурные коммуникации в период Нового и Новейшего времени // «Человек. Коммуникации. Культура: Тезисы и статьи III-ей международной конференции 28 апреля 2011 г. СПбГУКиТ / Отв. ред. А.И.Тимофеев – СПб.: Изд-во “ВВМ”, 2011. – 365 с. (ISBN 978-5-9651-0569-4)
- Сынкова І.А. Мастацтва ўсходняй аправы: беларускія калекцыі ў кантэксце мусульманскай пераплётнай традыцыі // Беларуская кніга ў кантэксце сусветнай кніжнай культуры: гісторыя і сучаснасць : зб. навук. прац / Беларус. дзярж. ун-т культуры і мастацтваў ; склад. Л.І. Доўнар, Т.А. Самайлюк ; рэдкал.: Б.У. Святлоў (гал. рэд.) [і інш.]. – Мінск 2011. – 348 с., [5] л. іл. – с. 307–322.
- Сынкова І. Заходнееўрапейскія наратыўныя крыніцы XV–XVI стст. у беларускай гістарыяграфіі (другая палова ХХ–пачатак ХХІ ст.) // Лістападаўскія сустрэчы–8 [Электронны рэсурс]: зб. арт. па матэрыялах Міжнар. навук. канф. ў гонар акадэмікаў М. М. Нікольскага і У. М. Перцава / навук. рэд. В. А. Фядосік, І. А. Еўтухоў. – Мінск: БДУ, 2011. С. 153 – 157. – Рэжым доступу: http:/www.elib.bsu.by, абмежаваны.
- Сынкова И.А. Отражение в литературе татар Великого Княжества Литовского культурного взаимодействия между христианским и мусульманским сообществами // “Кафоликия”, Вып. 4. Минск, 2011. С. 61–63.
- Сынкова И. А. Сведения западноевропейских авторов XV–XVI веков о татарском населении Великого княжества Литовского // “Türk dünyası: dünəni və bu günü”, Beynəlxalq elmi konfrans, Bakı 23-24 may T. 1. – Bakı 2012. P. 115–120.
- Сынкова И.А. Концепция средневековья в итальянской и немецкой гуманистической историографии // Европа: Актуальные проблемы этнокультуры. Материалы V междунар. научно-практ. конф., г. Минск, 22 мая 2012 г. – Минск, 2012. С. 38–40.
- Сынкова І. Хрысціянскія матывы ў знахарскіх замовах беларускіх мусульман // Dialog chrześcijańsko – muzułmański. Klucz do wspólnej przyszłości / pod red. M. Lewickiej i Cz. Łapicza. – Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2012. S. 249–257.
- Сынкова І.А. Метадалагічныя праблемы даследавання заходнееўрапейскіх крыніц XV–XVI стст. па гісторыі Беларусі // Историческое наследие Беларуси: выявление, сохранение и изучение: Материалы Международной научной конференции, посвященной 90-летию Государственной архивной службы Республики Беларусь, 85-летию Национального архива Республики Беларусь и 20-летию кафедры источниковедения БГУ (г. Минск, 17–18 мая 2012 г.)». В двух частях. Часть 1 (247 с.); Часть 2 (380 с.). – Минск, 2013.
- І. Сынкова. Знахарскія тэксты ў рукапісах татараў ВКЛ // Tatarzy Wielkiego Księstwa Litewskiego w historii, języku i kulturze / pod red. Joanny Kulwickiej-Kamińskiej i Czesława Łapicza / Uniwersytet Mikołaja Kopernika. – Toruń, 2013. 275–289.
- SynkovaI. MedicaltextsinthemanuscriptsoftheBelarusianTatarsandtheTurkictraditionsofthepopularmedicine // XVI. TürkTarihKongresi 20–24 Eylül 2010, Ankara, kongreye sunulan bildiriler: Orta Asya ve Kafkasya Tarihi. – Ankara : TürkTarihKurumu, 2015. 109–112.
- Сынкова, І. Ісламскі ўплыў у знахарскай практыцы беларускіх татараў // Беларусь і цюркска-ісламскі свет (з нагоды 615-годдзя ўзнікнення татарска-мусульманскай супольні на землях ВКЛ) / Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі. – Мінск : Беларуская навука, 2014. С. 126–136.
- Сынкова И. Религиозная письменность белорусских татар в послевоенный период: конец традиции?.. // История и культура тюрков в Великом Княжестве Литовском / Vilniaus universitetas, istorijos fakultetas. – Vilnius : Vilniaus universitetas, 2014. С. 185–195.
- Сынкова, І. Рукапіс з Музея нацыянальных культур Іўя ў святле неарабскаграфічнай рукапіснай спадчыны татараў былога Вялікага Княства Літоўскага / Ірына Сынкова, Міхаіл Тарэлка // Slavistica Vilnensis, T. 60. Vilnius, 2015. S. 177–187.
- Synkova I., Tarelko M. Jeśliby Żydzi mieli zadawać naszoj Hagari i Ismailu… (If the Jews were to accuse our Hagar and Ismā’īl) // Christian-Muslim Relations: A Bibliographical History. Vol. 7. Central and Eastern Europe, Asia, Africa and South America (1500–1600). Ed. D. Thomas and J. Chesworth. Brill : Leiden-Boston, 2015. – 535–536.
- Synkova I., Tarelko M. Kiedy Jezusa męczono (When Jesus was tortured) // Christian-Muslim Relations: A Bibliographical History. Vol. 7. Central and Eastern Europe, Asia, Africa and South America (1500–1600). Ed. D. Thomas and J. Chesworth. Brill : Leiden-Boston, 2015. – 537–538.
- Synkova I., Tarelko M. Skąd poszły bałwany (Whence the idols have come) // Christian-Muslim Relations: A Bibliographical History. Vol. 7. Central and Eastern Europe, Asia, Africa and South America (1500–1600). Ed. D. Thomas and J. Chesworth. Brill : Leiden-Boston, 2015. – 539–542.
- Сынкова І. Тэфсір татараў Вялікага княства Літоўскага: бібліяграфічны агляд і крыніцазнаўчыя праблемы // Tefsir Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego: Teoria i praktyka badawcza / pod red. Joanny Kulwickiej-Kamińskiej i Czesława Lapicza. – Toruń, 2015. S. 203–212. (http://docplayer.pl/22117095-Tefsir-tatarow-wielkiego-ksiestwa-litewskiego-teoria-i-praktyka-badawcza.html http://www.tefsir.umk.pl/pliki/Tefsir_Tatarow_WKL.pdf )
- Сынкова І. Каментар на суры 78 – 114 у рукапісах татараў былога ВКЛ і яго суадносіны з татарскім перакладам Карана на польскую мову // Święte księgi judaizmu, chrześcijaństwa i islamu w słowiańskim kręgu kulturowym. Prace dedykowane Profesorowi Czesławowi Łapiczowi / pod red. nauk. M. Krajewskiej, J. Kulwickiej-Kamińskiej, A. Szulc. – Toruń: Wyd.nauk. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2016. – T. 1. Księgi wyznawców islamu. Kitabistyka. – S. 151–160.
- Сынкова І.А. Каляндарна-астралагічныя тэксты з рукапіснай спадчыны беларускіх татараў // Берковские чтения – 2017. Книжная культура в контексте международных контактов: Материалы IV Международной научной конференции (Полоцк, 24–25 мая 2017 г.) / Сост.: Л.А. Авгуль, Д.Н. Бакун. – Минск: ЦНБ НАН Беларуси; М.: ФГБУН НИЦ «Наука» РАН, 2017. – 484 с. – С. 386–390.
- Сынкова І. Знахарскія тэксты ў кантэксце традыцыйнай культуры беларускіх татараў // Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza. 2017, wolumin 24 (44), numer 2 / pod redakcją Małgorzaty Witaszek-Samborskiej. – Poznań, 2017. – S. 177–193. (ISSN: 2450-4939) https://pressto.amu.edu.pl/index.php/pspsj/issue/view/925
- Сынкова И. Библейский текст в китабе XVIII в. // История религии. Материалы V Международной научно-практической конференции «Религия и история» 20–22 апреля 2017 года, Минск, Республика Беларусь / под ред. С.И.Шатравского, П.Н.Костылева. – Минск : «Ковчег», 2018. – С. 108–112.
- Сынкова І. “A gdy był Abram iz żono w Jegipcie”: біблейскі тэкст у рэчышчы “генеалагічнай” палемікі // Tatarskie dziedzictwo kulturowe. Rękopiśmienne księgi religijne 50 lat kitabistyki / Redakcja naukowa I. Kulwicka-Kamińska, Cz. Łapicz, Galina Miškinienė. – Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek, 2018. – C. 152–165.
- Сынкова И. А. Календарно-астрологические тексты в контексте традиционной культуры белорусских татар // Христианство как интегрирующий фактор мировой культуры. Сборник докладов XXIV международных Кирилло-Мефодиевских чтений /Ин-т теологии им. свв. Мефодия и Кирилла БГУ; ред.- сост. С. И. Шатравский, священник Святослав Рогальский. – Минск: Христианский образовательный центр имени свв. Мефодия и Кирилла, 2019. – С. 452–456.
- SynkovaI.,M.‘WhenceHavetheIdolsArrived?’. A Monument of Religious-Polemic Literature from the Tatar Manuscript Heritage of the Former Grand Duchy of Lithuania / I.Synkova, M.Tarelka // Transfer and Religion / ed. by A.A. Dubrau, D. Scotto and R.V. Sanseverino. – Tübingen : by Mohr Siebeck, 2020. – P. 169–185.
- Сынкова І. Варажбітны тэкст з хамаіла Гарадзенскага дзяржаўнага музея гісторыі рэлігіі // Берковские чтения. Книжная культура в контексте международных контактов. 2021. Материалы VI Международной научной конференции. Гродно, 26 – 27 мая 2021. – Минск – Москва, 2021. – С. 600–607.
- Сынкова, І. А. Беларуская мова і пісьмовая спадчына татараў Вялікага Княства Літоўскага // З рукапіснай спадчыны татараў ВКЛ: тэксты і даследванні” – Мінск : Беларуская навука, 2022. – С. 11–19.
- Сынкова І. Каментар на суры 78 – 114 у рукапісах татараў былога ВКЛ і яго суадносіны з татарскім перакладам Карана на польскую мову // Tefsir Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego. XVI-wieczny przekład Koranu na język polski. Wydanie krytyczne zabytku polskiej kultury narodowej. T. I. Komentarz filologiczno-historyczny /red.nauk. J. Kulwicka-Kamińska i Cz. Łapicz. – Toruń, 2022. – S. 325–332.
- Сынкова І.А. “Ключы ад патаемнага”: Каранічны фал з Лейпцыгскага хамаіла / Берковские чтения. Книжная культура в контексте международных контактов. 2023. – Минск – Москва, 2023. С. 334–341.
- Сынкова І. Рукапісныя помнікі мусульман Ашмяншчыны: сведчанні штодзённага жыцця // Ашмяншчына: штодзённае жыццё жыхароў краю ў X–XXI стст. – Мінск : Беларуская навука, 2024. – С. 326–335.