2024
Hell of truth and crime: Belarusian folk legends and byliches: ill. vyd. z gukavym dadat. / styling: A. M. Boganeva, T. V. Valodzina; navuk. ed. A. I. Lakotka; il. G. M. Zhuraulevay. – Minsk: Belarusian Science, 2024. – 231 p. : ill. – (Folk treasures of Belarus).
ISBN 978-985-08-3147-7.
У выданне ўключаны легенды і былічкі як асаблівая форма збірання, захавання і перадачы традыцыйных ведаў аб прыродзе, соцыуме, грамадстве, чалавеку. Акцэнт зроблены на запісах апошніх дзесяцігоддзяў, што выяўляе жыццяздольнасць і глыбіню памяці культуры вуснага тыпу нават у нашу тэхнакратычную эпоху. Частка з іх друкуецца ўпершыню. Пераказ сюжэта на рускую і англійскую мовы пашырае чытацкую аўдыторыю. Тэксты ілюстраваныя адметным відам беларускага народнага мастацтва – выцінанкамі.
Кніга суправаджаецца аўдыя- або відэазапісамі асобных тэкстаў, зробленымі ўкладальнікамі ў розных раёнах Беларусі, якія размешчаны на YouTube-канале.
Adrasavana shirokamu kola chitachou.
Анталогія нацыянальнай харавой спадчыны Беларусі. У 3 т. Т. 1. Рэцэпцыя нацыянальнай харавой спадчыны ў сучаснай беларускай музычнай культуры. Кн. 1 / уступ. арт., навук.-давед. апарат, уклад.: Г. П. Цмыг [і інш.]; навук. рэд. Г. П. Цмыг; Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ. – Мінск: Беларуская навука, 2024. – 524 с.: іл., нот.
ISBN 978-985-08-3133-0.
У першай кнізе першага тома Анталогіі нацыянальнай харавой спадчыны Беларусі прадстаўлены партытуры беларускіх кампазітараў, створаныя ў рэчышчы актуальных рэцэптыўных творчых стратэгій у сучасным мастацтве. Большасць твораў – рукапісы, якія публікуюцца ўпершыню. Канцэпцыя анталогіі прадугледжвае выканальніцкі падыход да публікацыі харавой партытуры і прэзентацыю матэрыялаў у электронным фармаце на спецыяльна распрацаваным сайце http://muspad.belcentre/by. У выданні змешчаны таксама навуковыя каментарыі, дадатак, нотаграфія і спіс рэкамендаванай літаратуры, прызначаныя для выкарыстання музыкантамі у працэсе стварэння інтэрпрэтацый харавых твораў.
Адрасавана музыкантам-выканаўцам, мастацтвазнаўцам, выкладчыкам, студэнтам, а таксама ўсім, хто цікавіцца музычнай культурай Беларусі.
Belarusian ethnography, ethnology and anthralogy: collection. navuk. art. / уклад. і навук. рэд. А. У. Гурко ; рэдкал.: А. У. Гурко (гал. рэд.) [і інш.] ; Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ. – Мінск : Беларус. навука, 2024. – Вып. 3. – 212 c.
Трэці выпуск навуковага перыядычнага выдання прысвечаны актуальным пытанням беларускага і сусветнага нарадазнаўства. У зборніку прадстаўлены пытанні гісторыі этнаграфічных і этналагічных даследаванняў у Беларусі ў ХХ і ХХІ стагоддзях; праблемы матэрыяльнай, духоўнай і сацыяльнай культуры насельніцтва Беларусі і беларускай дыяспары; асаблівасці абрадавай культуры насельніцтва Беларусі і іншых краін, этнаканфесійныя працэсы і культура этнічных супольнасцей на тэрыторыі Беларусі; асаблівасці этнакультурных працэсаў у гісторыка-этнаграфічных рэгіёнах краіны. Асобныя рубрыкі прысвечаны разгляду памежных дысцыплін – этнаэкалогіі і культурнай антрапалогіі. Таксама змешчаны артыкулы, прысвечаныя юбілеям навукоўцаў.
Разлічаны на этнографаў, этнолагаў, антраполагаў, гісторыкаў, краязнаўцаў, выкладчыкаў, аспірантаў, магістрантаў, студэнтаў.
Belarusian folklore: materials and traditions. Issue 11. – Minsk: Belarusian Science, 2024. – 357 p. : ill.
ISSN2411-2763.
The collection contains sections: “Last Vannas”, “Lookings”, “Handmade Descendents”, “Materials and Outcomes of the Dasledavannas”, “From Kalektsy Folklore Records”, “Anniversaries”, “Reviews”.
The theoretical block is devoted to current issues in the study of folk tales and humor, poetry and songwriting, various aspects of ritual, sacred geography are explored, and special emphasis is placed on issues of identity. Early records of Belarusian folk tales and proverbs are being published.
The collection is intended for folklorists, ethnologists, linguists, art historians, local historians, as well as anyone interested in folk heritage.
Белорусское музыкальное искусство современности: композиторское творчество и концертное исполнительство (1980-2020-е годы) / Т.Г.Мдивани [и др.] ; науч. ред. Т.Г.Мдивани ; редкол.: А.И.Локотко (гл. ред.) [и др.] ; Ин-т искусствоведения, этнографии и фольклора им. К.Крапивы. — Минск: Беларуская навука, 2024. — 490 с.
ISBN 978-985-08-3157-6.
Рассматриваются новые жанровые и стилевые черты белорусской академической музыки в их преемственной связи с традицией, создана панорама современного белорусского композиторского творчества и установлены культурологические основания концертно-исполнительского искусства в их корреляции с этико-эстетической проблематикой.
Предназначено для профессиональных музыкантов, студентов, учащихся, любителей музыки и всех, интересующихся развитием национального искусства.
Бразгуноў, А.У. Аўтарская самасвядомасць у беларускім пісьменстве XVI-XVII стагоддзяў / А.У.Бразгуноў / Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ., Ін-т літаратуразнаўства імя Я. Купалы ; навук. рэд. С. С. Лаўшук. — – Мінск: Беларуская навука, 2024. – 374 с.
ISBN 978-985-08-3158-3.
У манаграфіі разгледжаны працэс станаўлення аўтарскай самасвядомасці ў беларускім пісьменстве эпохі Рэнесансу і барока, калі адбываўся складаны пераход ад сярэднявечных прынцыпаў творчасці да новых форм мастацкага самавыражэння. Даследаванне грунтуецца на багатым шматмоўным літаратурным матэрыяле XVI–XVII стст., прадстаўленым разнастайнымі жанрамі (прадмова, акафіст, хроніка, паэма, дыярыуш, апісанне падарожжа) і аўтарамі (Ф. Скарына, А. Рымша, М. Гусоўскі, Ф. Еўлашоўскі, Я. Цадроўскі, М. К. Радзівіл, А. С. Радзівіл, Т. С. Білевіч і інш.).
Адрасуецца літаратуразнаўцам і ўсім, хто цікавіцца культурай і гісторыяй Беларусі эпохі Рэнесансу і барока.
Gramatychny slounik dzeyaslova / Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ., Ін-т мовазнаўства імя Якуба Коласа ; уклад.: В. П. Русак [і інш.] ; навук. рэд. В. П. Русак. – Мінск : Беларуская навука, 2024. – 1151 с.
ISBN 978-985-0830-95-1.
Граматычны слоўнік дзеяслова – нарматыўны граматычна-арфаграфічны даведнік, асноўнае прызначэнне якога – адлюстраваць сучаснае словазмяненне дзеяслова, даць поўную сістэму яго марфалагічных форм. Новае выданне слоўніка падрыхтавана з улікам тых тэндэнцый, што праявіліся ў сістэме літаратурнай мовы ў першай чвэрці новага тысячагоддзя. У аснову рэестра слоўніка пакладзены рэестр «Граматычнага слоўніка дзеяслова» 2013 года выдання, які дапоўнены новымі запазычанымі і ўласнабеларускімі словамі, што актыўна выкарыстоўваюцца ў сучаснай моўнай практыцы. Слоўнік змяшчае каля 34 тысяч дзеясловаў. Разлічаны на мовазнаўцаў, выкладчыкаў, настаўнікаў, студэнтаў, вучняў і ўсіх носьбітаў беларускай мовы, якія жадаюць удакладніць свае веды пра напісанне і змяненне дзеясловаў.
Gurko, A. Vikt. Treasury of the East: Chinese traditions in Belarus / A. Vikt. Gurko. – Minsk: Belarusskaya Navuka, 2024. –311 p. : ill. – (The world through the eyes of an ethnologist).
The book presented to the reader’s attention is the ninth in the series “The World through the Eyes of an Ethnologist” and is devoted to the consideration of problems of perception of elements of Chinese culture in Belarusian society. A description is given of the elements of the culture of the Celestial Empire, which contain the experience of one of the most ancient civilizations and carry a philosophical depth of comprehension of the world, society, one’s own essence, and also open up opportunities for effective communication, success in life, and indicate ways to maintain optimism in life, health and longevity.
The book is addressed to ethnologists, historians, university students, a wide range of readers and anyone interested in the historical development of Belarusian-Chinese relations and the cultural traditions of China.
Добрая прыказка як да мяшка прывязка : беларускія народныя прыказкі з рускімі і англійскімі адпаведнікамі : іл. выд. / уклад.: В.У.Корсак, З.Ф.Санько ; навук. рэд. А.І.Лакотка ; іл.: Л.Л. і Н.Л.Чырвонцавых, К.-В.Ю.Герасіменка. — Мінск : Беларуская навука, 2024. — 187 с. — (Фальклорныя скарбы Беларусі).
ISBN 978-985-08-3193-4.
У альбоме сабраны як папулярныя, так і больш рэдкія беларускія прыказкі, якія ў сціслай вытанчанай форме выражаюць і захоўваюць шматвяковы гаспадарчы і жыццёвы вопыт народа, яго назіранні і веды, яго філасофію, педагагічныя погляды і правілы. Да кожнай падабраныя рускія і англійскія адпаведнікі, якія дэманструюць універсальнае і спецыфічнае ў кожнай з моў. Тэксты ілюстраваныя адметным відам беларускага народнага мастацтва — выцінанкамі.
Adrasavana shirokamu kola chitachou.
Иванов, Ю.С. Вечность в секунде : фотоальбом / Ю.С.Иванов ; Национальная академия наук Беларуси, Центр исследований белорусской культуры, языка и литературы. – Минск : Беларуская навука, 2024. – 225 с.
ISBN 978-985-08-3180-4.
Альбом «Вечность в секунде» включает подборку лучших авторских снимков Юрия Иванова, фотокорреспондента, автора многочисленных альбомов и выставочных проектов в Беларуси и за рубежом, лауреата премии международного фотоконкурса World Press Photo.
Для широкого круга читателей.
Kalyadka, S. U. Belarusian poetry and the literature of famous dates from another era of the 20th century. / S. U. Kalyadka; navuk. ed.: I. V. Saverchanka, A. U. Brazgunov. – Minsk: Belarusian Science, 2024. – 251 p.
ISBN 978-985-08-3094-4.
The managraphic data presented here contain the following conclusions from Belarusian literary scholars Mikola Arochka, Aleg Loika, Dzmitry Bugaeva, Rygor Byarozkin, Uladzimir Gnilamedav, Rygor Semashke Vicha, Varlena Bechyk, Tamara Chaban. In the special sections of managraphy of production and literature of the famous works of printing and research, there are fundamental aesthetic principles of literary creativity, indicating the level of aesthetic development of literature. creations, covered yago masterpieces. The skin from the following reference standards, norms, patterns of creation, which pavins indicate the abaviscous stable connection of the autar and the reader, which is seen from the grooves and their relevance not only for the present time y, but also for the development of Belarusian poetry in the future.
The book is addressed to teachers, scholars, mentors, students and all members of the Belarusian literature.
Квилинкова, Е.Н. Молдаване Беларуси: этнокультурная идентичность и интеграция / Е.Н.Квилинкова. – Минск: Беларуская навука, 2024. – 613 с.
ISBN 978-985-08-3160-6
В данной монографии впервые в этнологической науке изучены молдаване Беларуси и особенности их этнокультурной идентичности. На основе обширного полевого материала представлены качественное состояние молдавской этнической общности (структура, диаспоры, процессы межэтнического взаимодействия, адаптации, интеграции), вклад молдаван в социально-экономическое и культурное развитие Беларуси. Исследование выполнено на стыке этнологии, этносоциологии и культурной антропологии. Представляет интерес для специалистов, изучающих локальные группы и диаспоры.
Колединский, Л.В. Видбескъ три стены камены… Очерки политической истории и виталитивной культуры Витебска X—XVII вв. / Л.В.Колединский. – Минск : Альфа-книга, 2024. – 256 с.
ISBN 978-985-7248-44-5.
В книге на основе данных письменных источников и результатов многолетних археологических исследований, проводившихся в исторической части города, рассматриваются вопросы его политической истории и виталитивной культуры Витебска в X — XVII вв. Книга рассчитана на специалистов и широкий круг читателей.
Кухаронак, Т.І. Святочны час : Народныя звычаі і павер’і ў аповедах беларусаў / Т.І. Кухаронак ; Нацыянальная акадэмія навук Беларусі, Цэнтр даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры, Інстытут мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору імя Кандрата Крапівы. – Мінск : Беларуская навука, 2024. – З11 с. іл.
ISBN 978-985-08-3198-9
У кнізе на багатым фактычным матэрыяле, сабраным падчас фальклорна-этнаграфічных экспедыцый, дадзена комплекснае ўяўленне пра каляндарную звычаёвасць беларусаў як найважнейшую сферу і падсістэму жыццядзейнасці нашага народа, калі кожны абрад, магічнае дзеянне, песня або заклічка мелі на мэце паспрыяць будучаму шчодраму ўраджаю, дабрабыту, моцнаму здароўю. Прадстаўлены ў першую чаргу аповеды вясковых жыхароў, запісаныя ў апошнія 10– 20 гадоў, іх успаміны, уражанні, звязаныя са святамі народнага календара. Аўтарскі тэкст арганічна іх дапаўняе для поўнай характарыстыкі традыцыйных каляндарных святаў, звычаяў, павер’яў і абрадаў беларусаў ў рэгіянальнай разнастайнасці.
Адрасуецца этнографам, фалькларыстам, краязнаўцам, а таксама ўсім, хто цікавіцца культурай роднага краю.
Лексічны атлас беларускіх народных гаворак: аналітычны агляд і даведачна-інфармацыйныя матэрыялы / Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ., Ін-т мовазнаўства імя Якуба Коласа ; уклад., манаграф. раздзел і інш.: В. М. Курцова. – Мінск : Беларуская навука, 2024. – 537 с.
ISBN 978-985-08-3191-0.
«Лексічны атлас беларускіх народных гаворак: аналітычныя і даведачна-інфармацыйныя матэрыялы» – гэта комплексная навукова-інтэрпрэтацыйная і даведачна-інфармацыйная праца, падрыхтаваная на аснове пяцітомнага лінгвагеаграфічнага даследавання, якое было надрукавана ў 1993–1998 гг. Яна складаецца з бібліяграфічнай часткі, матэрыялы якой прысвечаны асвятленню ролі лаўрэатаў Дзяржаўнай прэміі Рэспублікі Беларусь у стварэнні «Лексічнага атласа беларускіх народных гаворак» (ЛАБНГ), манаграфічнага раздзела пра лексічны атлас – гісторыю яго стварэння, структуру, тыпы лінгвагеаграфічных карт і іх асаблівасці, з індэкса слоў, зафіксаваных у пяці тамах атласа, і розных даведачных матэрыялаў – спісаў карт, лексічнага апытальніка, даведачных матэрыялаў аб населеных пунктах, ці сетцы ЛАБНГ, аб правядзенні дыялекталагічных экспедыцый і інш.
Выданне робіць істотны ўклад у тэорыю і практыку лінгвагеаграфічных даследаванняў і будзе цікавым для шырокага кола лінгвістаў. Праца разлічана на даследчыкаў, выкладчыкаў усходнеславянскіх моў, славістаў, а таксама фалькларыстаў, этнографаў, аматараў роднай мовы.
ISBN 978-985-08-3120-0.
Представлены образцы народного деревянного зодчества: мельницы, мосты, колодцы и др. Большое количество работ посвящено родной природе в разные поры года. Бытовые зарисовки раскрывают традиционную среду обитания людей, их общение и интересы.
Адресован широкому кругу читателей.
ISBN 978-985-08-3174-3.
Кніга разлічана на шырокае кола даследчыкаў (філолагаў, гісторыкаў, культуролагаў), а таксама на ўсіх тых, хто цікавіцца гісторыяй і культурай Беларусі.
ISSN 2221-9919.
Выдаецца ў рамках выканання Дзяржаўнай комплекснай праграмы навуковых даследаванняў на 2021–2025 гг. «Грамадства і гуманітарная бяспека беларускай дзяржавы» (падпраграма «Культура і мастацтва»). Частка артыкулаў прадстаўлена ў рамках Праграмы навуковага супрацоўніцтва Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі і Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь.
Addressed to specialists in the field of humanities, researchers and students, whoever knows the problem.
Remishevsky, K. I. Front-line documentary filmmakers - creators of the film chronicle of the liberation of Belarus: biofilmographic directory / K. I. Remishevsky. – Minsk: Belarusskaya Navuka, 2024. – 231 p. : ill.
ISBN 978-985-08-3144-6.
The directory includes information about 70 creators of front-line film chronicles - documentary filmmakers, heads of front-line film groups, organizers of the newsreel process, who made a significant contribution to the creation of a large-scale film chronicle of the liberation of Belarus during the Great Patriotic War. A significant part of the information is published for the first time.
The information provided in the reference book about reports and essays shot by documentary filmmakers is intended to serve as a methodological basis for the formation of a large-scale fund of screen documents “Film Chronicle of the Liberation of Belarus, 1941–1945”
Slounik Belarusian language / National acad. Sciences of Belarus, Institute of Movascience named after Yakub Kolas; way of life V. P. Rusak [int.]; navuk. ed. V. P. Rusak. – Minsk: Belarusian Science, 2024. – 915 p.
ISBN 978-985-08-3088-3
The most scientifically published academic literature is based on the evidence of modern practice and current trends that emerged in the system of literary language in the first part of the new millennium. At the basis of the registry of English language, including 150 thousand words, the registry “Elephant of the Belarusian language” was issued in 2012, and the vocabulary was added, which is what you have learned so far in recent years, and the same vocabulary that can cause tension in the well-written text.
They were blown up to Movashnets, Nakanika Belaruskai Movia, Roster I Studanta Fіlalagik Faculty of Faculty, Journal, Pіsennika, Radaktara і іsіkh, hto Karystetsza Belaruskai Yovaya.
Сучасныя праблемы анамастыкі : зборнік навуковых артыкулаў / НАН Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ., Ін-т мовазнаўства імя Якуба Коласа ; навук. рэд. І. Л. Капылоў. – Мінск : Беларуская навука, 2024. – Вып. 2. – 140 с.
Увазе чытача прапануецца другі выпуск зборніка навуковых артыкулаў «Сучасныя праблемы анамастыкі», заснаванага ў 2022 г. Ён сфарміраваны на аснове дакладаў, зробленых падчас Міжнароднай навуковай канферэнцыі «Сучасныя праблемы анамастыкі», якая адбылася 13–14 верасня 2023 г. у Інстытуце мовазнаўства імя Якуба Коласа. У канферэнцыі прынялі ўдзел прадстаўнікі навуковых арганізацый і ВНУ Беларусі (Брэст, Віцебск, Гомель, Мазыр, Мінск), Расіі (Варонеж, Кастрама, Смаленск), Прыднястроўя (Ціраспаль).
Чорны, К. Збор твораў. У 12 т. Т. 2. Апавяданні, 1926–1931 / Кузьма Чорны; навук. рэд. А. А. Васілевіч ; падрыхт. тэкстаў і камент. В. У. Карачун ; Нац. акад. навук, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ., Ін-т літаратуразнаўства імя Янкі Купалы. – Мінск : Беларуская навука, 2024. – 447 с.: іл.
ISBN 978-985-08-3165-1.
Во второй том научно комментируемого собрания сочинений классика белорусской литературы Кузьмы Чорного (1900-1944) вошли рассказы 1926-1931 гг.
“Shchaslivy, why I sing to you, Radzima...”: zb. navuk. art. : yes 110th anniversary of the Day of the National Parade of Belarus, academician Maxim Tank and the Day of the People's Administrative Day / National acad. Belarus, Dasled Center. Belarus. culture, language and literature, Institute of Literature and Science named after Y. Kupala; way of life K. V. Chasnakova; navuk. ed.: U. V. Gnilameda, M. U. Mikulich. – Minsk: Belarusian Science, 2024. – 201 p.
ISBN 978-985-08-3109-5.
The collection follows the life and work of Maxim Tank. Authors are discovering the process of pharmaceutical creativity and the individual values of a paet-revaluator, a paet-frantavik, a paet-patryot, a paet-humanist, revealing their own spiritual-philosophical nature instead of their own personality, the depth And the arginal nature of ideas and craftsmanship searches, the specificity of creative craftsmanship, reveals the lost characteristics and creativity of M. Tanka on development with the participation of Belarusian poetry.
Addressed to literary scholars, scholars and students, mentors, everyone who is Belarusian intellectual-creative.
