Нарадзіўся ў 1951 г. у м. Ракаў Радашковіцкага (цяпер Валожынскага) раёна Мінскай вобласці. У 1977 г. скончыў філалагічны факультэт Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. У 1995 г. абараніў кандыдацкую дысертацыю “Праблема інтэлектуалізму ў сучаснай беларускай паэзіі” (навуковы кіраўнік – д.ф.н. У. В. Гніламёдаў). У 2008 г. прысвоена вучонае званне дацэнта. У 2000 – 2003 гг. – дактарант Інстытута літаратуры імя Янкі Купалы. У 2016 г. абараніў доктарскую дысертацыю “Мастацкі свет літаратурнага твора як катэгорыя паэтыкі” (навуковы кансультант – акадэмік У. В. Гніламёдаў).

У 1972 – 1973 гг. – малодшы рэдактар выдавецтва БДУ імя У. І. Леніна, у 1973 – 1978 гг. – малодшы рэдактар выдавецтва “Вышэйшая школа”.

З 1978 г. працуе ў Інстытуце літаратуры імя Янкі Купалы АН БССР (цяпер Інстытут літаратуразнаўства імя Янкі Купалы Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі) на пасадах малодшага, навуковага, старшага і вядучага навуковага супрацоўніка. У 2015 – 2020 гг. – намеснік дырэктара па навуковай рабоце Інстытута літаратуразнаўства імя Янкі Купалы. З 2020 г. – галоўны навуковы супрацоўнік аддзела тэорыі і гісторыі літаратуры Інстытута літаратуразнаўства імя Янкі Купалы.

У 1997 – 2008 гг. выкладаў у БДПУ імя Максіма Танка.

Узнагароды

Ганаровая грамата Прэзідыума Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, 2011 г.

Прэмія Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, 2013 г.

Ганаровая грамата Прэзідыума Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, 2018 г.

Ганаровая грамата Вышэйшай атэстацыйнай камісіі Рэспублікі Беларусь, 2021 г.

Сфера навуковых інтарэсаў: філасофская і эстэтычная праблематыка літаратуры; тэарэтычая і гістарычная паэтыка; метадалогія літаратуразнаўчага аналізу.

Аўтар звыш 200 навуковых прац, у тым ліку 8 манаграфій.

Манаграфіі

1. Думка і вобраз: Праблема інтэлектуалізму ў сучаснай беларускай лірыцы. – Мінск: Навука і тэхніка, 1986. – 120 с.
2. Сучасная паэзія і фальклор. – Мінск: Навука і тэхніка, 1988. – 128 с. (у суаўтарстве з Т. К. Чабан).
3. Мастацкі свет беларускай літаратуры ХХ стагоддзя. – Мінск: Беларуская навука, 2005. – 206 с.
4. Паэтыка беларускай літаратуры ХХ стагоддзя: Суб’ектна-аб’ектныя суадносіны. – Мінск: Беларусккая навука, 2010. – 332 с.
5. Літаратура як мастацтва: камунікатыўнасць, інтэрмедыяльнасць, наратыўнасць. – Мінск: Беларуская навука, 2014. – 401 с.: іл.
6. Па абодва бакі тэксту: увасабленні, інтэрпрэтацыі. – Мінск: Беларуская навука, 2018. – 272 с.
7. Чалавек Рэнесансу, прадвеснік постмадэрну: мастацкі свет Уладзіміра Караткевіча. – Мінск: Звязда, 2020. – 368 с.: іл.
8. Беларуская літаратура другой паловы ХХ ст. (аўтары, жанры, стылі). – Мінск: Беларуская навука, 2022. – 231 с.

Раздзелы ў калектыўных манаграфіях

1. Антываенны і патрыятычны пафас сучаснай беларускай паэзіі // Ідэйна-тэарэтычныя пытанні сучаснага літаратурнага працэсу. – Мінск: Навука і тэхніка, 1987. – С. 271 – 288.
2. Мастацкая рэфлексія беларускай літаратуры як фактар актывізацыі творчых пошукаў // Літаратура пераходнага перыяду: Тэарэтычныя асновы гісторыка-літаратурнага працэсу / М.А. Тычына [і інш.]; навук. рэд. М. А. Тычына. – Мінск: Беларуская навука, 2007. – С. 101 – 160.
3. Нацыянальны вобраз свету і праблема агульначалавечага ў паэзіі Янкі Купалы // Янка Купала і Якуб Колас і дзяржаўна-культурнае будаўніцтва / В. А. Максімовіч [і інш.]; навук. рэд. М. А. Тычына. – Мінск : Беларус. навука, 2007. – С. 370–409.
4. Сацыялогія літаратуры на сучасным этапе: суб’ектна-аб’ектныя дачыненні творчага працэсу // Чалавечае вымярэнне ў сучаснай беларускай літаратуры / М.А. Тычына [і інш.]; навук. рэд. М. А. Тычына. – Мінск: Беларуская навука, 2010. – С. 169 – 220.
5. Літаратура ў сістэме мастацтваў: светапоглядны ўніверсалізм і стылявая адметнасць // Міждысцыплінарныя даследаванні актуальных праблем тэорыі літаратуры / М.А. Тычына [і інш.]; навук. рэд. М. А. Тычына. – Мінск: Беларуская навука, 2011. – 396 с.
6. Аўтарская самарэфлексія ў мастацкім і немастацкім дыскурсе // Тэорыя літаратуры ў дыялогу еўрапейскіх культур / пад рэд. М. А, Тычыны. – Мінск : Беларус. навука, 2017. – С. 100 – 118.
7. Даследаванні акадэмічнай школы беларускага літаратуразнаўства // Нарысы па гісторыі беларускага літаратуразнаўства / Г. М. Кісліцына [і інш.]; навук. рэд. Г. М. Кісліцына. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – С. 247 – 279.

Вучэбна-метадычны дапаможнік 

1. Беларускае літаратуразнаўства: канцэпцыі, метады, напрамкі. – Мінск: БГПУ, 2006. – 55 с.

Асноўныя навуковыя артыкулы

1. Прастора і час у сучаснай беларускай паэзіі // Беларуская літаратура: зб. арт. – Вып. 8.  – Мінск: Выд-ва БДУ, 1980. – С. 108 – 118. 
2. У імя справядлівасці : Караткевіч, Уладзімір. Каласы пад сярпом тваім: раман. – Мінск: Юнацтва, 1981. – С. 5 – 8.
3. Да пытання аб філасофскай лірыцы Янкі Купалы дакастрычніцкага часу // Беларуская літаратура: зб. арт. – Вып. 9. – Мінск: Выд-ва БДУ, 1981. – С. 27 – 37.
4. Космас дабрыні: (маральна-філасофскія шуканні ў паэзіі Ул. Караткевіча) // Беларуская літаратура.: зб. арт. – Вып. 15. – Мінск: Універсітэцкае, 1987. – С. 127 – 134.
5. Зберажоны агонь: Творчасць Анатоля Сыса // Беларуская мова і літаратура ў школе. – 1989. – № 5. – С. 36 – 39.
6. “І верад свой я ў слова пераклаў…”: Эсэ пра творчасць Алеся Разанава // Роднае слова. – 1992. – № 1. – С. 47 – 53.
7. Структурны аналіз літаратурнага твора: стылявы і светапоглядны аспекты // Актуальныя праблемы літаратурнай адукацыі на сучасным этапе рэформы школы : зб. навук. арт. / Мін. адук. Рэспублікі Беларусь, Нац. ін-т адук. ; рэдкал.: А. І. Бельскі [і інш.]. – Мінск : НІА, 2003. – С. 144–148.
8. Суадносіны дынамікі і статыкі ў рамане Кузьмы Чорнага “Сястра” // Весці БДПУ імя Максіма Танка. – 2003. – № 4. – С. 76 – 79.
9. Вобразы дарогі і падарожных у раманах “Палескай хронікі” Івана Мележа // Роднае  слова. – 2003. – № 4. – С. 18 – 21.
10. Хранатоп у мастацкім свеце Янкі Купалы // Весці НАН Беларусі. Сер. гуманіт. навук. – 2004. – № 2. – С. 102–106.
11. Мастацкі светапогляд і стылявая шматстайнасць беларускай літаратуры ХХ стагоддзя // Проблеми славістики: науковий  часопис. – 2004. – № 1 – 2. – С. 36 – 41.
12. Фактары і тэндэнцыі мастацкага развіцця беларускай літаратуры ХХ стагоддзя // Studia Wschodniosłowiańskie. – 2004. – T. 4. – S. 103 – 120.
13. “Прыгоды цымбал” А. Куляшова: чарадзейнае як спосаб пераадолення трагізму // Весці БДПУ. Сер. 1. Педагогіка. Псіхалогія. Філалогія. – 2005. – № 1. – С. 97 – 100.
14. Проблема художественного мировоззрения // Белорусско-российский диалог: культура и литература Беларуси ХХ – ХХI вв. / РАН, Ин-т славяноведения; НАН Беларуси, Ин-т литературы им. Я. Купалы; редкол.: Н. М. Куренная [и др.]. – М.: Ин-т славяноведения РАН, 2006. – С. 185–193.
15. Адметнасць стылявой парадыгмы беларускай прозы: сінтэз прадметнага і сімвалічнага выяўлення мастацкага свету // Сучаснае беларускае літаратуразнаўства: сістэма каштоўнасцей і прыярытэтаў / НАН Беларусі, Ін-т літаратуры імя Я. Купалы; навук. рэд. В. А. Максімовіч. – Мінск : Беларуская навука, 2006. – С. 156–177.
16. Рэальнае і трансцэндэнтнае ў свядомасці герояў ваеннай трылогіі Івана Навуменкі // Творчая асоба І. Навуменкі і праблемы беларускай філалогіі і адукацыі: зб. навук. арт. – Мінск: РІВШ, 2006. – С. 86 – 93.
17. Сістэма топасаў у раманах Івана Навуменкі “Сасна пры дарозе”. “Вецер у соснах” і “Сорак трэці” // Весці НАНБ. Серыя гуманіт. навук. – 2006.  –  № 4. – С. 94 – 98.
18. Кампазіцыйнае адзінства матываў у рамане Івана Пташнікава “Мсціжы” // Весці БДПУ. Сер. 1. Педагогіка. Псіхалогія. Філалогія. – 2006. – № 1. – С. 83 – 86.
19. Суб’ект лірычнага дыскурсу і формы яго ўвасаблення // Беларускае літаратуразнаўства: навук.-метад. зб. – Вып. 5. – Мінск: Выд. цэнтр БДУ, 2007. – С. 41 – 47.
20. Класічны стыль у беларускай паэзіі ХХ стагоддзя: формы верша і вобразы свету // Русская и белорусская литературы на рубеже ХХ – XXI веков: сб. научн. ст.: в 2 ч. / редкол.: С. Я. Гончарова-Грабовская (отв. ред.) [и др.]. – Минск: РИВШ, 2007. – Ч. 2. – С. 13–17.
21. Персанажная намінацыя ў мастацкай сістэме “Палескай хронікі” Івана Мележа // Весці БДПУ. Сер. 1. Педагогіка. Псіхалогія. Філалогія. – 2008. – № 3. – С. 77–80.
22. Выкарыстанне катэгорыі мастацкі свет пры аналізе літаратурнага твора // Літаратурная адукацыя Беларусі на сучасным этапе: новыя падыходы і тэндэнцыі : зб. навук. арт. / Мін. адук. Рэспублікі Беларусь, Нац. ін-т адук. – Мінск : НІА, 2008. – С. 41–45.
23. Беларуская літаратура на сучасным этапе   (З сярэдзіны 1980-х гадоў) / Бельскі А.І., Гарадніцкі Я.А., Тычына М.А. // Беларуская мова і літаратура. – 2009. – № 3. – С. 6 – 19.
24. Мировоззренческие актуалии и стилевые доминанты современного литературного процесса // Русская и белорусская литературы на рубеже ХХ – XXI веков : сб. научн. ст. : в 2 ч. / под ред. С. Я. Гончаровой-Грабовской. – Минск : РИВШ, 2010. – Ч. 2. – С. 3–7.
25. Ut pictura poesis (Паэтыка і эстэтыка Уладзіміра Караткевіча) // Полымя. – 2010. – № 11. – С. 134 – 139.
26. Праблема візуальнага ў літаратуры // Наука и инновации. – 2011. – № 9. – С. 55–57.
27. Сацыялагічныя аспекты даследавання літаратуры // Социология. – 2011. – № 1. – С. 89–98.
28. Паэзія ў суладдзі з прозай // Уладзімір Гніламёдаў: “Заставацца сабой…” / уклад. Мікола Мікуліч. – Мінск: Четыре четверти, 2012. – С. 134 – 141.
29. Актуальнасць літаратурнай класікі // Весці Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. Серыя гуманітарных навук. – 2012. – № 4. – С. 122 – 124.
30. Паэтыка Янкі Купалы: гарманізацыя стыхійнага // Полымя. – 2012. – № 5. – С. 107–115.
31. Персанажная ідэнтыфікацыя ў літаратурным творы: прыёмы і сродкі // Białorutenistyka Białostocka – T. 4. – S. 59–68.
32. Сістэма наратыўных прыёмаў у прозе Міколы Купрэева // Весці НАН Беларусі. Сер. гуманіт. навук. – 2013. – № 3. – С. 99–103.
33. Інтэрмедыяльныя сродкі мастацкага выражэння ў творах Максіма Багдановіча // Полымя. – 2013. – № 11. – С. 124–133.
34. Стыль у суадносінах з іншымі катэгорыямі паэтыкі літаратуры // Весці НАН Беларусі. Сер. гуманіт. навук. – 2014. – № 1. – С. 97–101.
35. Праблема аўтара ў беларускім літаратуразнаўстве // Труды БГТУ. История. Философия. Филология. – 2014. – № 5. – С. 140–144.
36. Літаратурны тэкст як сродак мастацкай камунікацыі // Труды БГТУ. – 2015. – № 5. – С. 167–172.
37. Гістарычны вопыт ХХ стагоддзя і мастацкі стыль у літаратуры // Полымя. – 2015. – № 8. – С. 129–131.
38. Тэма лесу ў беларускай літаратуры // Труды БГТУ. История. Философия. Филология.– 2016. – № 5. – С. 160 – 164.
39. Калектыўна-фальклорнае і індывідуальна-аўтарскае мастацкае выражэнне: гісторыя ўзаемадзеяння // Полымя – 2016. – №10. – С. 122 – 129.
40. Роль художественной саморефлексии в становлении новой белорусской литературы в начале ХХ в. // Studia Litterarum. – 2017. – Том 2. – № 1. – С. 268 – 283.
41. Рамачныя кампаненты ў структуры твораў Уладзіміра Караткевіча // Труды БГТУ. Серия 4. Принт- и медиатехнологии. – 2017. – № 1. – С. 64 – 70.
42. Экспазіцыя ў літаратурным творы: тыпалогія і функцыі // Труды БГТУ. Серия 4. Принт- и медиатехнологии. 2018. № 2. С. 106 – 112.
43. Литературоведение // Республика Беларусь – 25 лет созидания и свершений. Том 6. Наука. Информационное общество. – Мінск : Беларус. навука, 2020. – С. 590 – 600.
44. Інстытут літаратуры імя Янкі Купалы і яго равеснікі // Беларуская літаратура і літаратуразнаўства : зборнік навуковых артыкулаў : да 90-годдзя Інстытута літаратуразнаўства імя Янкі Купалы. / уклад. Н. В. Якавенка; навук. рэд І. В. Саверчанка. – Мінск : Беларуская навука, 2022. – С. 11 – 16.
45. Эпас ХХ стагоддзя і чалавечыя лёсы // Мележ, Іван. Творы. – Мінск: Маст. літ., 2023. (Залатая калекцыя беларускай літаратуры, т. 26). – Мінск: Маст. літ., 2023. – С. 3 – 11.

Удзел у стварэнні энцыклапедычных даведнікаў

1. Янка Купала: энцыклапедычны даведнік. – Мінск: БелСЭ, 1986. – 727 с.: іл.
2. Беларускія пісьменнікі: біябібліяграфічны слоўнік: У 6 т. – Мінск: БелСЭ, 1992 – 1995.
3. Беларускі фальклор: энцыклапедыя: У 2 т. – Т. 1. Мінск: БелЭн, 2005. – 768 с. – Т. 2. Мінск: БелЭн, 2006. – 832 с.: іл.
4. Республика Беларусь: энциклопедия: в 6 т. – Минск: БелЭн, 2007. – Т. 4. – С. 498–499, 513–514.
5. Национальная академия наук Беларуси: энциклопедический справочник / Нац. акад. наук Беларуси, редкол.: В.Г. Гусаков (гл. ред.) [и др.]. – Минск: Беларуская навука, 2017.
6. Максім Багдановіч: энцыклапедыя. – Мінск: БелЭн, 2011. – 605 с.: іл.