Пыско Наталля Мікалаеўна
Навуковы супрацоўнік аддзела беларускай літаратуры XX і XXI стагоддзяў
Інстытута літаратуразнаўства імя Янкі Купалы
Нарадзілася 23 снежня 1973 г. у г. п. Воранава Гродзенскай вобласці. Скончыла Корнадскую сярэднюю школу Свіслацкага раёна Гродзенскай вобласці з залатым медалём (1990), Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт (дыплом з адзнакай) (1995), аспірантуру Інстытута літаратуры НАН Беларусі (1998).
У інстытуце са снежня 1998 г. на пасадзе малодшага навуковага супрацоўніка аддзела сучаснай беларускай літаратуры, з 2005 г. – аддзела беларускай літаратуры ХХ і ХХІ стст., з 2015 г. – на пасадзе навуковага супрацоўніка.
Сфера навуковых інтарэсаў – беларуская літаратура пачатку ХХ ст., сучасная беларуская літаратура, параўнальнае літаратуразнаўства.
Раздзелы ў калектыўных манаграфіях
- Ад нетрадыцыйных жанраў да вечных тэмаў: творчасць маладых // Сучасная літаратура: каардынаты ідэйна-мастацкага пошуку / С.А. Андраюк [і інш.]; навук. рэд. В.М. Стральцова; Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т мовы і літаратуры імя Я. Коласа і Я. Купалы. – Мінск: Беларуская навука, 2008. – С. 125–165.
- Анэля Тулупава // Гісторыя беларускай літаратуры ХХ стагоддзя: у 4 т. / НАН Беларусі, Аддзяленне гуманітарных навук і мастацтваў, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ.; навук. рэд. У.У. Гніламёдаў, С.С. Лаўшук. – Мінск: Беларуская навука, 2014. – Т. 4, кн. 3. – С. 475–514.
- Сучасная беларуская паэма: асаблівасці аўтарскага самавыўлення // Мастацкі дыялог класікі і сучаснасці: праблемы пісьменніцкага майстэрства / З.У. Драздова [і інш.] ; навук. рэд. А.А. Манкевіч; Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ., філіял “Ін-т літаратуразнаўства імя Я. Купалы”. – Мінск: Беларуская навука, 2017. – С. 185–228.
- Вернасць прызванню // Кулуарамі творчай майстэрні Івана Навуменкі / С.С. Лаўшук [і інш.] ; навук. рэд.: А.А. Манкевіч; Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ., Ін-т літаратуразнаўства імя Я. Купалы. – Мінск: Беларуская навука, 2020. – С. 157–163.
- Іван Навуменка – вядомы і невядомы // Кулуарамі творчай майстэрні Івана Навуменкі / С.С. Лаўшук [і інш.] ; навук. рэд.: А.А. Манкевіч; Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ., Ін-т літаратуразнаўства імя Я. Купалы. – Мінск: Беларуская навука, 2020. – С. 302–331.
Кніжныя выданні
- Навуменка, І. Збор твораў: у 10 т. Т. 4: Аповесці, 1991–2000 / І. Навуменка; падрыхт. тэкстаў, камент. і паслясл. Н. Пыска; рэд. тамы С.С. Лаўшук; Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ. – Мінск: Мастацкая літаратура, 2014. – 848 с.
- Навуменка, І. Збор твораў : у 10 т. Т. 10 : П'еса, вершы, інтэрв'ю, анкеты, выступленні, водгукі на дысертацыі, некралогі, аўтабіяграфія, успаміны, дзённікавыя запісы, лісты / І. Навуменка; падрыхт. тэкстаў, камент. і паслясл. Н. Пыска; рэд. тамы С.С. Лаўшук; Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ. – Мінск: Мастацкая літаратура, 2017. – 989 с.
Артыкулы
- Паэтыка імпрэсіяністычных твораў Максіма Багдановіча // Весці НАН Беларусі. Сяр. гуманіт. навук. – 2004. – № 3. – С. 83–89.
- Мадэлі сімвала ў тэорыі і практыцы сімвалізму: праекцыя на творчасць Максіма Багдановіча // Весці НАН Беларусі. Сяр. гуманіт. навук. – 2005. – № 5. Ч. 2. – С. 135–137.
- Сімвалісцкая антыномія “жыццё – мастацтва” ў паэзіі Максіма Багдановіча // Сучаснае літаратуразнаўства: сістэма каштоўнасцей і прыярытэтаў: зб. навук. арт. / Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т літ. імя Я. Купалы; навук. рэд. В.А. Максімовіч. – Мінск: Беларуская навука, 2006. – С. 98–107.
- Багдановіч Максім // Рэспубліка Беларусь: энцыклапедыя: [у 7 т.] / рэдкал.: Г.П. Пашкоў (галоў. рэд.) [і інш.]. - Мінск: Беларус. энцыклапедыя, 2006. – Т. 2. – С. 426–427.
- “Прад высокаю красою…”: вобраз-сімвал Вечнай жаноцкасці ў паэзіі Максіма Багдановіча // Роднае слова. – 2008. – № 10. – С. 19–21.
- Сучаснае беларускае эсэ: праблема і генезіс жанру // Сучасная беларуская літаратура і працэсы славянскага культурна-цывілізацыйнага ўзаемадзеяння : матэрыялы Міжнароднай навукова-практычнай канферэнцыі : да 80-годдзя НАН Беларусі (Мінск, 28 мая 2008 года) / Інстытут мовы і літаратуры імя Якуба і Янкі Купалы НАН Беларусі. – Мінск: Правы і эканоміка, 2008. – С. 388–395.
- “Я той хто шлях і хто па ім ідзе…” (Асаблівасці аўтарскага самавыўлення ў паэмах Алеся Разанава) // Верасень. – 2010. – № 1. – С. 143–151.
- Традыцыйныя формы японскай паэзіі ў творчасці Максіма Багдановіча і сучасных аўтараў // Максім Багдановіч і сучасны літаратурны працэс : матэрыялы Міжнар. навук.-практ. канф., прысвеч. 100-годдзю першых публікацый вершаў Максіма Багдановіча, Мінск, 27 ліст. 2009 г. Максім Багдановіч і яго акружэнне на хвалях Першай сусветнай вайны: музейныя чытанні, прысвеч. 95-годдзю Мінскага аддзела Беларускага таварыства па аказанні дапамогі пацярпелым пекла вайны, Мінск, 10 снеж. 2010 г. / Літ. музей М. Багдановіча; рэдкал.: В.П. Рагойша [і інш.]; уклад. К.А. Кандрацэнка. – Мінск: РІВШ, 2011. – С. 92–96.
- Эвалюцыя вобразу лірычнай гераіні ў паэзіі Анэлі Тулупавай // Творчасць Аркадзя Куляшова ў дыялогу славянскіх літаратур: традыцыі, новарства, нацыянальная адметнасць навук. канферэнцыі (да 100-годдзя з дня нараджэння Аркадзя Куляшова), Мінск, 29 студз. 2014 г. / Цэнтр даследаванняў бел. культуры, мовы і літ. Нац. акадэміі навук Беларусі. – Мінск: Права і эканоміка, 2014. – С. 286–290.
- Асаблівасці паэтыкі верша Максіма Багдановіча “Прывет табе, жыццё на волі!” (да паняцця “музыка верша”) // Кніга новага жыцця: матэрыялы Міжнар. навук.-практ. канф., Мінск, 26 ліст. 2013 г. / Літ. музей М. Багдановіча; уклад. М.М. Запартыка, І.У. Шорац. – Мінск: РІВШ, 2014. – С. 142–147.
- Вобраз галоўнага героя ў трылогіі Івана Навуменкі "Дзяцінства", "Падлетак", "Юнацтва" // Вечны рух жыцця і заканамернасці творчых пошукаў літаратуры : мат. рэсп. навукова-практ. канферэнцыі (да 90-годдзя з дня нараджэння І.Я. Навуменкі), Мінск, 26–27 лютага 2015 г. / Цэнтр даследаванняў бел. культуры, мовы і літ. Нац. акадэміі навук Беларусі. – Мінск: Права і эканоміка, 2015.
- Невядомыя тэксты Івана Навуменкі (згодна з архіўнымі матэрыяламі) // Беларуская літаратура ў культурнай прасторы сучаснага грамадства : матэрыялы Міжнароднай навуковай канферэнцыі да 120-годдзя з дня нараджэння Кандрата Крапівы (Мінск, 3–4 сакавіка 2016 г.) / Цэнтр даследаванняў бел. культуры, мовы і літ. Нац. акадэміі навук Беларусі. – Мінск: Правы і эканоміка, 2016. – С. 180–182.
- Пытанні навукова-мастацкага спасціжэння свету ў творчай спадчыне Максіма Багдановіча // Шосты Міжнародны Кангрэс даследчыкаў Беларусі The Sixth International Congress of Belarusian Studies. – Kaunas: Vytautas Magnus University Press, 2017. – (Працоўныя матэрыялы / Vytautas Magnus University ; т. 6 (2017)). – С. 153–156.
- Максім Багдановіч і сімвалізм: гісторыя, тэорыя, крытыка // Максім Багдановіч у сучаснай навуковай і культурнай прасторы: матэрыялы Міжнар. навук.-практ. канф. (Мінск, 30 кастр. 2018 г.) / Літ. музей Максіма Багдановіча; уклад. М.А. Бараноўскі. – Мінск: Каларград, 2019. – С. 91–95.
- Жанры інтэрв'ю і анкеты ў спадчыне Івана Навуменкі // Вялікая Айчынная вайна і пасляваенны час у беларускай літаратуры : матэрыялы міжнар. навук. канф. (да 75-годдзя Вялікай Перамогі і 95-годдзя з дня нараджэння І.Я. Навуменкі), Мінск, 16–17 кастр. 2020 г. / Цэнтр даслед. бел. культуры, мовы і літ. Нац. акад. навук Беларусі. - Мінск: А.М. Янушкевіч, 2020. – С. 174–180.
- Максім Багдановіч і імпрэсіянізм: у люстэрку крытыкі 1920–1950-х гадоў // Максім Багдановіч – новыя гарызонты навуковых даследаванняў: матэрыялы міжнар. навук.-практ. канф. (Мінск, 23 ліст. 2021 г.) / Літаратурны музей Максіма Багдановіча ; уклад.: М.А. Бараноўскі, І.У. Мышкавец. – Мінск : БудМедыяПраект, 2022. – С. 119–125.
- Культура паўсядзённасці беларускага мястэчка ў аповесці Змітрака Бядулі “У дрымучых лясах” // Творчая спадчына Янкі Купалы і Якуба Коласа ў эпоху інфармацыйных тэхналогій: зб. навук. арт. : да 140-годдзя з дня нараджэння класікаў беларус. літ. / ўклад. А.А. Манкевіч; рэдкал.: А.А. Бараноўскі [і інш.], Нац. акад. навук Беларусі, Цэнтр даслед. беларус. культуры, мовы і літ., Ін-т літаратуразнаўства імя Я. Купалы. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – С. 249–255.
- Зборнік Веніяміна Блажэннага “Верлібры”: асаблівасці кампазіцыі, тэматыка, вобразнасць // Беларуская літаратура на сучасным этапе: аўтар, герой, чытач : зб. навук. арт. : ды 85-годдзя з дня нарадж. акад. У. В. Гніламедава / Нац. акад. навук Беларусі [і інш.] ; уклад. К.У. Часнакова; навук. рэд. М.У. Мікуліч. – Мінск: Беларуская навука, 2023. – С. 225–232.